1-ma’ruza. “Ma’lumotlar tuzilmasi” faniga kirish. Asosiy tushuncha va ta’riflar. Ma’lumotlarni abstrakt toifalari

Yozuv
– bu bironta ob’ektga tegishli turli toifadagi maydonlar to’plamidir. 
Fayl
- bu bir-biriga bog’liq bo’lgan yozuvlar to’plamidir. Masalan, barcha 
talabalar xaqidagi yozuvlarni o’z ichiga olishi mumkin,
Kalit
– bu yozuvdagi maydon bo’lib, aynan shu yozuvni boshqa yozuvlardan 
ajratib turishga xizmat qiladi, uning qiymati boshqa yozuvlarda takrorlanmas 
hisoblanadi. Ba’zida bittadan ko’p maydonlar qiymatlari elementlararo betakror 
bo’lishi mumkin va bunga 
karrali kalit
deyiladi. Ko’pincha asosiy kalit
xisoblanadigan bitta maydon ma’lumoti ishlatiladi va u 
boshlang’ich kalit
deyiladi, qolganlari esa 
alternativ kalit
deyiladi. Ba’zida esa yozuvlaning yagona 

---

qiymatlatli kalit maydonni yo’qligi sababli kalit sifatida bir nechta maydonlar 
olinadi va ularga 
tarkibli kalit
deyiladi. Eng yomon holatda, ba’zan shunaqa 
bo’lishi mumkinki, bironta maydon kalit bo’la olmasa, xar bit elementga 
qo’shimcha, qiymati yagona bo’lgan kalit maydon kiritiladi. 
Axborot.
Ko’pincha ma’lumot va axborot tushunchalarini bir xil ma’noda 
ishlatishadi. Lekin aslida esa axborot bu ma’lumotga qaraganda kengroq 
tushunchadir.Axborot bu qayta ishlangan ma’lumotdir.Ma’lumot esa qiymatlar 
yig’indisidir, yani bironta yakuniy xulosa bermaydi.Qaror qabul qilishda xali foyda 
bermaydi. Ma’lum qoidalar asosida qayta ishlangach, yangi xosil qilingan 
ma’lumotlar axborotga aylanadi va qaror qabul qilishda foydali hisoblanadi. 
Ma’lumotlar toifasi
– qandaydir qiymatlar yig’indisi bo’lib, ular ustida 
ma’lum amallar o’rinli bo’ladi. Ma’lumotlar toifalari dasturda oldindan aniqlangan 
yoki foydalanuvchi tomonidan aniqlangan bo’lishi mumkin va quyidagi aspektlarni 
nazarda tutadi. 
1.
Qiymatlar to’plami 
2.
Amallar to’plami 
Misol uchun int - butun toifalarva ustida bajariladigan arifmetik amallar(+,-
,*,/).
Ma’lumotlar toifalari 3 turga ajratiladi: