1-Maruza Kirish

11.6 – rasm. Yig’iq kuchni 
qo’yilish sxemasi. 
 
 
 
11.7  –  rasmda  temirbeton  to’sinni 
yuklash 
sxemasi 
tasvirlangan. 
Metal  fermalar  2  sinalayotgan 
to’sinning ikki yoniga o’rnatilgan. Yuk domkratdan bo’ylama traversa 5 orqali 
to’sinning  ikki  nuqtasiga  uzatiladi. 
Domkrat  4  traversa  3  orqali  ferma 
tuguniga  tayanadi.  Metal  fermaning 
tayanchlariga  faqat  to’sin  bilan 
fermaning  xususiy  og’irligi  beriladi 
xolos. 
 
 
 
 

---

11.7 – rasm. Temirbeton to’sinni yuklanish sxemasi. 
11.8  –  rasmda  statsionar  (doimiy)  stendda  to’sin  5  ni  yig’iq  kuchlar  bilan 
yuklanish  sxemasi  tasvirlangan.  Domkrat  2  kuchi  bo’ylama  traversa  3  orqali 
beriladi.  Reaktsiya  kuchi  ko’ndalang  traversa  1  va  anker  4  orqali    asos  6  ga 
uzatiladi. 
 
 
 
 
11.8 – rasm. Statsionar stendda 
sinash sxemasi. 
Obektga 
yoyiq 
kuchlar 
qo’yishda  h’am  bir  qancha 
usullar bor.  Bular ichida donali 
yuklar  usuli  universalroq  sanaladi.  2.9  –  rasmda  to’sin  2  ga  g’isht  yoki  beton 
ustunchalar 1  ( a - sxema )  va  metal yuklar ( b – sxema )   o’rnatish sxemasi 
tasvirl
angan
. 
 
 
 
 
11.9 – 
rasm.  YOyiq kuchlarni o’rnatish sxemalari. 
Gorizontal  tekislikka    5  ega  bo’lgan  konstruktsiyalarni  yuklashda  suv  2  dan 
foydalaniladi  (11.10  –  rasm).    Buning  uchun  engil  to’siq  1  uskunalanadi,  tekis 
sirt ustiga brezentdan h’imoya  matosi 3  to’shaladi, keyin suv o’tkazmaydigan 
materialdan parda 4 yopiladi. Ushbu usul qator afzalliklarga ega: suvning h’ajmi 
orqali  yukning  aniq  qiymatini  topish  mumkin,  konstruktsiya  oh’ista  yuklanadi 
va  oh’ista  yuksizlanadi,  yuklanish  va  yuksizlanishda  zarur  bo’lgan  tezlik 
rejimiga  osno  rioya  qilinadi.  Yuk  vazifasini  o’tovchi  suv  vodoprovod 
tarmog’idan  olinadi,  yuksizlanishda  suv  nasoslar  yoki  sifon  orqali  chiqarib 
tashlanadi.  Bu  usulning  kamchiligi  shundan  iboratki,  undan  sovuq  sharoitda 
(manfiy h’aroratda) foydalanib bo’lmaydi. 
 
11.10– rasm. Konstruktsiyani suv bilan yuklash sxemasi.