1. ma’ruza. Kirish. Hayot faoliyati xavfsizligi haqida tushuncha. Hayot faoliyati xavfsizligi fanining maqsadi va vazifalari. Reja

Tavakkalning turlari. Tavakkal ikki xil bo'ladi: shaxsiy «tavakkal»- ayrim shaxs uchun aniq xavf turi; ijtimoiy yoki ko'pchilik «tavakkali»- takroriy hodisalar natijasida jarohatlangan insonlar orasidagi bog’liqlik. Bizda hozircha ijtimoy «tavakkal» bo'yicha hech qanday ma' lumot yo'q. Xorijda esa alohida ishlab chiqarish korxonalari, sanoat tarmoqlari, xavf turlari bo'yicha to'liq ma'lumotlar mavjud.

Jamoat «tavakkali» xavfni sub'ekti v (boshqacha) ravishda qabul etadi. Odatda ko'pchilik kam uchraydigan va ko'p qurbon bo'lgan voqealarga keskin ravishda ahamiyat beradi. Masalan, ishlab chiqarishda har yili o'rta hisobda 200­250 kishi halok bo'ladi. Ammo bir halokatda 5-10 kishi qurbon bo'lgani oldingi ma'lum otlardan ko'ra odamlarga ko'proq ta' sir qiladi. Kishilarning bu ruhiy holatini qabul qilishi mumkin bo' lgan «tavakkal» masalasi ko'rilganda hisobga olish lozim.

Xavflarni baholashda tavakkal («T») usulini qo' llash boshqa usullarga qaraganda ko'proq to'g’ri keladi, deb hisoblanadi. Masalan, har xil sabablar natijasida halokatli (o' lim bilan) tugagan ayrim shaxsiy «tavakkal» (AKSH ning umumiy aholisiga nisbatan) qiymatlari quyidagichadir:

1. 
   Yo'l transporti hodisasidan-3 x 10^-4 .
   
2. 
   Zaharlanishdan - 2 x 10^-5.
   
3. 
   YOng’indan kuyish - 4 x 10^-5.
   
4. 
   Elektr tokidan - 6 x 10^-5.
   
5. 
   YAshindan - 5 x 10^-7.
   
6. 
   Ishlab chiqarish vositalarining nosozligidan - 1 x 10^-5.
   
7. 
   Umumiy «T» - 6 x 10^-4.
   
8. 
   Boshqalar - 4 x 10^-5.
   

2. 
   Xavflarni o'rganish usullari