1-ma’ruza: Geografik informatsion tizimlar xaqida umumiy ma’lumotlar

5-ma’ruza. GIClarni funktsional imkoniyatlari, makonni qamrash, muammo-mavzuli yo’nalishi, ma’lumotlarni tashkillash usuli bo’yicha sinflash. Sinflash mezonlari.
Reja:

1. 
   GICning dasturiy vositalarini baxolash mezonlari
   
2. 
   GIC qurilma vositalarining imkoniyatlarini baxolash mezonlari
   

GIC tizimlar dasturiy ta’minotining klassifikatsiyasi
GIC tizimlar ekologik xolatni monitoring qilish, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, shuningdek, infrastrukturani loyixalash, shaxar va regionlarni rejalashtirish, ilmiy va amaliy masalalarni yechish, favqulodda xolatlarda tezkor qarorlarni qabul qilish va boshqa maqsadlar uchun ishlab chiqiladi.
Xayotda uchraydigan ko’plab masalalar quyidagi belgilar orqali klassifikatsiyalanadigan geoinformatsion tizimlarni qurishga olib keldi:


Funktsional imkoniyatlariga ko’ra:

• 
  umumiy foydalanishga mo’ljallangan to’liq funktsional geoinformatsion tizimlar;
  
• 
  ma’lum bir predmet sohaning aniq masalalarini yechishga mo’ljallangan maxsus geoinformatsion tizimlar;
  
• 
  uy va axborot-ma’lumotnoma sifatida qo’llash uchun axborot-ma’lumotnoma tizimlari;
  

Geoinformatsion tizimlarning imkoniyatlari shuningdek, ularning qurilish va arxitekturasida ham farqlanadi:

• 
  yopiq tizimlar- kengaytirish imkoniyatlariga ega bo’lmagan va faqat sotib olingan paytda aniqlangan funktsiyalar to’plamini yechishga mo’ljallangan;
  
• 
  ochiq tizimlar- qo’llash oson, kengaytirish mumkin bo’lgan va maxsus qurilmalar (dasturlash tillari orqali qurilgan) yordamida foydalanuvchi tomonidan oxirigacha qurish imkoniyatlarining mavjudligi bilan farqlanadi.
  

Geoinformatsion tizimlarning fazoviy (xududiy) qamrab olinishiga ko’ra turlari:

• 
  global (dunyoviy);
  
• 
  umummilliy;
  
• 
  regional;
  
• 
  lokal (shuningdek, shahar va qishloqlar).