1-Ma’ruza Fizika predmeti. Moddiy nuqta kinematikasi Reja


Demak, moddiy nuqtaga ta‘sir qilayotgan kuchlar teng ta‘sir etuvchisining ixtiyoriy O



Download 393,81 Kb.
bet11/16
Sana02.11.2022
Hajmi393,81 Kb.
#859304
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16
Bog'liq
1-mavzu (1)

Demak, moddiy nuqtaga ta‘sir qilayotgan kuchlar teng ta‘sir etuvchisining ixtiyoriy O nuqtaga nisbatan momenti nolga teng bo’lganda moddiy nuqta impulsining shu O nuqtaga nisbatan momenti o’zgarmaydi.
Massasi m bo’lgan jism tezlik bilan harakatlanayotgan bo’lsa uning impulsi ekanligini bilamiz. Shu jismning ixtiyoriy O nuqtaga nisbatan impuls momenti
(2.46)
Tenlamani xosil qilamiz. Bu formuladagi mR2 ifoda jismning aylanish o’qiga nisbatan inertsiya momenti deb aytiladi. Inertsiya momentining SI sistemasidagi o’lchov birligi kg m2 bo’ladi. Inertsiya momentini I bilan belgilaymiz va uning ifodasini quyidagicha yozamiz:
(2.47)
Shunday qilib, (5.22) formulani quyidagi ko’rinishda yozamiz:
(2.48)
Shu ifodaning xar ikkala tomonidan vaqt buyicha xosila olsak quyidagi tenglama hosil bo’ladi:
(2.49)
Bilamizki impuls momentintng o’zgarishi, ya‘ni kuch momentiga teng bo’lar edi, ung tarafdagi burchak tezlikning uzgarishi, ya‘ni burchak tezlanishni berar edi. Buni hisobga olsak kuch momentining quyidagi ifodasi kelib chiqadi:
(2.50)
Bu tenglama aylanma harakat dinamikasining asosiy qonunini ifodalaydi. Bu yerda –aylanma harakat qilayotgan jismning burchak tezlanishi.
Ixtiyoriy qo’zg’almas aylanish o’qiga nisbatan jism inertsiya momenti bilan burchak tezlanishning ko’paytmasi jismiga ta‘sir etayotgan kuchlarning shu o’qga nisbatan momentlarining algebraik yig’indisiga teng.
OZ o’q atrofida aylanma harakat qilayotgan qattiq jisimning biror bo’lagining kinetik energiyasi
(2.51)
bo’ladi. Bunda m va – mos ravishda jism bo’lakchasining massasi va chiziqli tezligi. Bu formulani burchak tezlik orqali ifodalasak quyidagi ko’rinishni oladi:
(2.52)
Shu formula aylanma harakat qilayotgan jismning kinetik energiyasini ifodalaydi.

Download 393,81 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish