1-ma’ruza: fanlarni o‘qitish metodikasi kursiga kirish. Reja

O‘qitishning amaliy metodlarini qo‘llash o‘quvchilarga nimalar beradi?    

O‘quv informatsiyasini amaliy mehnat harakatlari orqali berish (amaliy metodlar, 

mashqlar,  laborotoriya,  ishlari,  dastur  tuzish,  pedagogik  masalalarni  yechish,  mehnat 

harakatlari va boshqalar) 

 

O‘qitishning  amaliy  usullari  doirasi  keng.  Bu  usullarga:  yozma  mashq,  tajriba, 

laboratoriya xarakteridagi mashqlar, mehnat topshiriqlarini bajarish kabilar misol bo‘ladi. 

 

Yozma mashqlar jarayonida olingan nazariy bilimlar bevosita amaliyotda qo‘llanadi. 

Mashq qilish davomida ilmiy bilim va ma’lum ish harakat o‘zlashtiriladi, takomillashadi, 

ular aniq o‘quv fanining xarakteri hisobiga maqsadli, rejali tarzda amalga oshadi. Mashq 

davomida  har    bir  mashq  e’tiborga  olinadi.  Masalan,  ona  tilidan  grammatik  tahlil, 

matematikadan  misol,  masala  yechish,  tabiiy  fanlardan  ximiyaviy  tenglamalar  tuzish, 

koeffitsentlar  tanlash,  masala  yechish,  o‘simlikllarni  turlarga  ajratish  va  h.k.  Mashq 

davomida  ilgari  egallangan  bilim,  ko‘nikma,  malakalar,  qonunlar  faoliyatga  tadbiq 

etiladi. 

 

O‘quvchilarning  o‘zlashtirilgan  ko‘nikma  va  malakalarni  mustahkamlash  ijodiy 

qobiliyatlarini rivojlantirish asosida mashq qilishda 



  mashq  uchun  berilgan  topshiriqning  maqsadi  o‘kuvchilarga  aniq  tushuntirilgan 

bo‘lishi; 



  mashq ustidan sinf o‘quvchilar jamoasi va har qaysi o‘quvchilarning shaxsiy intilish, 

qiziqishini hisobga olishi; 



  topshiriq  butun  sinf  o‘quvchilarining  aktiv  faoliyatini  ta’minlaydigan  bo‘lishi  va 

mashqni belgilangan vaqt ichida bajarishi talab etiladi. 

 

Mashq qilishda o‘quvchilarning yozma, ijodiy mashqlari alohida o‘rin egallaydi. 

 

Yozma  ijodiy  mashqlar  ona  tili,  adabiyot,  tarix,  geografiya  fanlarida  ham 

qo‘llaniladi. Ular insho, va’z, referatlar yozish kabilarda o‘z aksini topadi.  

 

O‘quvchilarning  yozma  grafik  ishlari  rasm  solish,  xaritalar  chizish,  chizma  va 

sxemalar ishlash, jadval, diagramma, grafik, plakat, albom, stendlar ishlash, laboratoriya 

mashq ishlari, tajribalar o‘qitish jarayonida o‘quvchilarga atrofni o‘rab olgan ob’ektlarni 

borliqdagi  narsa  va  hodisalar,  ularning  shakli,  hajmi,  tarkibi,  tuzilishi,  o‘zgarish  va 

rivojlanishi  qonuniyatlari  haqida  yangi  bilim  beradi.  Bu  usullar  o‘quvchilar  bilan 

yoppasiga va alohida ish olib boriladi. 

 

Amaliy  mashg‘ulotlar  o‘quvchilarga  umumiy  politexnik  ta’lim  berish  va  mehnat 

malakasi  bilan  qurolantirishda  asosiy  usul  bo‘lib  xizmat  qiladi.Bunga  misol  tariqasida 

---

quyidagi testni qarab chiqsak.