1-маъруза Фанга кириш Режа

Стеганография. Маълумот яширишнинг ушбу соҳасида, яширинган маълумот контентга ҳеч қандай алоқаси бўлмай, контент фақатгина маълумотни яшириш учун фойдаланилади. Масалан, фараз қилайлик Алиса махфий агент саналиб, у ўз шеригига махфий маълумотни юбормоқчи. Бунинг учун у, яқинда ўтган ёзги таътил тафсилотларини қоғоз мактубда тасвирлайди. Шундан сўнг, у сиёх рангини сутга алмаштиради. Шундан сўнг, одатий сиёх ранги билан ёзилган қаторлар орасига, махфий маълумотни ёзади. Сут қуригандан сўнг, қоғоздаги махфий маълумотлар оддий инсон кўзи учун кўринмас ҳолда ўтиб қолади. Ушбу мактубни, чироққа тутиб қаралса, махфий маълумотларни кўриш имконияти мавжуд бўлади. Watermarkдан фарқли равишда махфий маълумотлар, контентга тегишли эмас. У шунчаки махфий маълумотни яшириш учун фойдаланилган.
Стеганографияга бўлган талаб, 2001 йил 11 сентябр кунидаги воқеадан сўнг кескин ортди.

3. 
   Уларнинг тарихи
   

Watermarking тарихи. Қоғоз хитойда 1000 йил аввал олдин ихтиро қилинган бўлиб, дастлабки қоғозлардаги белгилар, қоғозни қайси ташкилот томонидан ишлаб чиқилганини билдирган.
18 асрга белиб, европа ва америка қиталарида watermark турли ҳужжат ва пулларни қалбакилаштиришга қарши фойдаланилган.
Watermark атамаси 18 аср охирисида немис атамаси “wassermarke” келиб чиққан бўлиши тахмин қилинади. Watermark атамаси албатта нотўғри талқин этилган, яъни, белги яратилишида албатта сувни аҳамияти муҳим эмас. У қоғозга сув шаклидаги белги туширилганлиги сабабли, келиб чиққан.
Шундан сўнг, бу соҳада қатор ишлар қилинди. Маълумотни яшириш хусусида 1499 йилда аноним тарзда чоп этилган ҳикояга кўра, “Hypnerotomachia Poliphili” китобидаги ҳар бир бўлимларнинг биринчи ҳарфлари олинган ва “Poliam Frater Franciscus Columna Peramavit.” кетма-кетлик ҳосил қилинган ва унда “Father Francesco Columna loves Polia.” маълумоти ҳосил қилинган.
Шундан тўрт юз йил ўтгандан сўнг, дастлабки технология ёрдамида ҳосил қилинган watermark тизими яратилди. 1954 йилда Emil Hembrooke (Muzak Corporation) мусиқа ортида маълумот яшириш амалга оширилди. Бунда мусиқа орасида доимий такрорланувчи кичик узунликдаги бўшлиқлар қолдирилди. Ушбу бўшлиқлар узунликларига кўра “нуқта” ёки “тире” эканлиги аниқланади. Бунда Морзе колдаш усулидан фойдаланилган.
Шундан сўнг кўплаб ташкилотлар томонидан, watermarking технологияси турли стандартлар учун ишлатила бошланди. Copy Protection Technical Working Group (CPTWG) ташкилоти watermarking технологиясидан DVD ларда видеоларни ҳимоялашда фойдаланган бўлса, Secure Digital Music Initiative (SDMI) ташкилоти томонидан мусиқани ҳимоялаш учун фойдаланилди. Европанинг таниқли иккита ташкилоти, VIVA ва Talisman томонидан watermarking технологияси оммавий ахборот воситалари учун ишлатила бошланди.