1-Ma’ruza: Falsafa: uning predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli. Reja

Dunyoni  falsafiy  idrok  etishning  o’ziga  xos  xususiyati,  dunyoni  bilish, 

sezish,  ko’rish  va  tushunishning  butunlay  yangi  sohasi  –  falsafa  vujudga 

kelishida  namoyon  bo’ladi.  Darhaqiqat  falsafa  –  bu  nafaqat  u  yoki  bu  odam 

dunyoqarashining shakli, balki ijtimoiy ong shakli, odamlar borlig’i va bilishining 

umumiy  tamoyillari,  ularning  dunyoga  munosabati  aks  etuvchi,  tabiat,  jamiyat, 

tafakkurning  eng  umumiy  qonunlari  kashf  etiluvchi  va  ta’riflanuvchi  ma’naviy 

faoliyatdir. YA’ni bu dunyoga va insonning undagi o’rniga nisbatan qarashlarning 

umumiy  tizimidir.  Bunday  qarashlar  zamirini  savollar  va  insonning  ularga  javob 

topish  istagi  yotuvchi  oqilona  yo’l  bilan  olingan  bilimlar  majmuini  tashkil  etadi. 

Ammo  bilish  shunday  bir  tabiatga  egaki,  bir  savolga  javob  ko’pincha  boshqa  bir 

talay  savollarni  yuzaga  keltiradi  va  ba’zan  muammoga  nafaqat  oydinlik 

kiritmaydi,  balki  uni  yanada  chigallashtirib,  insonning  qiziquvchanligini  oshiradi 

                                                           

1

 Ясперс К. Смысл и назначение истории. – М., 1991. – С.32-34.  

---

va  yangi  tadqiqotlarga  da’vat  etadi.  Xullas,  bunda  ijod,  tinimsiz  izlanish, 

yangilikka intilish muhim o’rin egallaydi. 

Agar  mifologiya  va  dinda  javobga  urg’u  berilsa,  bilishning  butun  mazmuni