1-маъруза. Elektrotexnika materiallarining sinflanishi

Elektr uskunalarning tok tashuvchi qismlariga bevosita tegib shikastlanish xavfidan tashqari yuqori kuchlanishdan past kuchlanishga o‘tishdagi tokdan shikastlanish xavfi ham mavjud.

• Elektr uskunalarning tok tashuvchi qismlariga bevosita tegib shikastlanish xavfidan tashqari yuqori kuchlanishdan past kuchlanishga o‘tishdagi tokdan shikastlanish xavfi ham mavjud.
• Yuqori kuchlanish tarmog‘idan pastki kuchlanish tarmog‘iga o‘tayotgandagi xavfdan himoyalanish neytralni yoki pastki kuchlanish tarmog‘i fazasini erga ulash orqali amalga oshiriladi.
• Elektr uskunalarning metall qismlaridan kuchlanish o‘tishidan himoyalanish uchun erlatkich, nollash yoki ajratish qurilmalaridan foydalaniladi.

Elektrotexnika materiallarining rivojlanishi

Elektr uskunalar korpuslariga tutashuv, ya’ni erdan izolyasiyalanmagan konstruktiv qismlarga kuchlanish ta’siridagi tok o‘tkazuvchi qismlarning tegib qolishi elektr uskunalarining erga nisbatan kuchlanish ostida qolishiga olib keladi. Bunday hollarda odam erda yoki polda turgan holda elektr uskunaning shikastlangan joyiga tegib ketsa, u elektr tokidan shikastlanish xavfi ostida qoladi.

• Elektr uskunalar korpuslariga tutashuv, ya’ni erdan izolyasiyalanmagan konstruktiv qismlarga kuchlanish ta’siridagi tok o‘tkazuvchi qismlarning tegib qolishi elektr uskunalarining erga nisbatan kuchlanish ostida qolishiga olib keladi. Bunday hollarda odam erda yoki polda turgan holda elektr uskunaning shikastlangan joyiga tegib ketsa, u elektr tokidan shikastlanish xavfi ostida qoladi.
• Kuchlanish o‘tishi tufayli tokdan shikastlanish xavfini oldini olish uchun elektr qurilmalar konstruktiv qismlarini himoyaviy erga ulash yoki nollash amalga oshiriladi. Erlash himoyasi va nollash elektr uskunaning normal holatda kuchlanish ostida bo‘lmagan metall qismlariga mis yoki temir o‘tkazgichlar orqali erlatgichga ulanishiga aytiladi.

Izolyasiya shikastlanishi natijasida kelib chiqqan korpusdagi qisqa tutashuv tarmoqqa ulangan erlatkich o‘tkazgichlari orqali o‘tadi.

• Izolyasiya shikastlanishi natijasida kelib chiqqan korpusdagi qisqa tutashuv tarmoqqa ulangan erlatkich o‘tkazgichlari orqali o‘tadi.
• 1000 V dan yuqori bo‘lgan kuchlanishli elektr qurilmalar uchun asosiy himoya vositalari: kuchlanish ta’siri ish bajarish, vaqtincha erlatkich va o‘lchagich vositalari uchun shtanga; saqlagichni o‘rnatish va echish uchun himoyalangan qisqichlar.