1-Ma`ruza: Boshlang‘ich ta’lim samaradorligini oshirishga zamonaviy yondashuvlarning maqsad va vazifasi. Reja

Didaktik topshiriqlar va materiallarni ishlab chiqishda quyidagilarga e`tibor berish kerak:

1.Muammolarni hal qilishga yunaltirish;

2.Tadqiqotlar olib borishga yunaltirish; 3.Turli vaziyatlar va holatlar tahliliga qaratish; 4.Tajribalar va mashqlar o‘tkazishga mo‘ljallash; 5.Yangiliklarni izlash va topishga yo‘naltirish.

Mustaqil ishlarni tashkil etishda “oddiydan-murakkabga” hamda “umumiydan-xususiyga”, “mavhumdan-aniqlikka” qarab harakatlanishni ta`minlash lozim.

Oliy maktablardan biri – Auditorium (lotinchadan “audire” – tinglamoq) eramizning 425 yilida Konstantinopolda imperator Fedosey II tomonidan tashkil etilgan. Eramizning IX asridan boshlab u imperator saroyi binolaridan birining nomi bilan Magnavra (Oltin saroy) deb atala boshlagan.

Auditoriyada mustaqil faoliyatni tashkil etishga oid yuqoridagi o‘quvchilar tizimi bilan tanishib chiqqach, o‘qituvchi auditoriyada olib borish mumkin bo‘lgan didaktik o‘yinlar bilan tinglovchilarni tanishtiradi (Organayzerlar, interfaol metodlar, mustaqil topshiriqlar).

Tinglovchilarni bir necha guruhga bo‘ladi va har bir guruhga alohida vazifa topshiradi. Har bir guruh o‘ziga topshirilgan vazifa bo‘yicha taqdimot tayyorlaydi. Hozirgi kunda ko‘pgina metodik innovasiya interfaol usullarni qo‘llash bilan bog‘liq. Interaktivni asosiy xususiyatlari nimada? Interaktiv ta`lim berish bu bilim olish jarayonini tashkil qilishni o‘ziga xos bo‘lgan shaklidir. U aniq va aytib bera oladigan maqsadlarni o‘z oldiga qo‘yadi.

Bu maqsadlardan biri bu o‘qitishda qulay sharoitlarni yaratish. Bunda o‘quvchi o‘zini muvaffaqiyatini, intellektual qodirligini tushunsin. Bu o‘quv jarayoni samaradorligiga olib keladi. Boshqacha qilib aytganda, zerikarli darslar o‘rniga darslarni tashkil etishga ma`suliyat bilan yondashadigan, kasbiy bilimdon, metodik mahoratga ega, ma`suliyatli, zamonaviy, interfaol pedagogik texnologiyani mukammal o‘zlashtirib olgan, innavatsion asosida ta`limni tashkil eta oladigan o‘qituvchilarga talab oshib bormoqda.

Ta`limda moddiy baza, standart, o‘quv rejalar, dastur va darsliklar qanchalik takomillashtirilmasin, kutilgan asosiy natijaga erishish, chuqur va puxta bilim berish, yuqori sifatdagi o‘zlashtirishga erishish bevositanazariy va amaliy mashg‘ulotlarni olib boruvchi o‘qituvchining ijodkorligi, izlanuvchanligi, malakasiga pedagogik mahoratiga bog‘lanib qolaveradi, o‘quv-biluv mvrkazida esa o‘quvchi turmog‘ini taqozo etadi. V. A. Suxomlinskiy o‘zining «Chin insonni qanday tarbiyalash kerak» degan asarida «O‘qituvchining mehnatini biror narsa bilan qiyoslab ham, taqqoslab ham bo‘lmaydi». To‘quvchi bir soatdan keyinroq o‘z ishining hosilini ko‘radi., po‘lat erituvchi bir necha soatdan so‘ng olovdagi metal oqimidan shodlanadi. Bu uning orzusini yuksak cho‘qqisi; yer haydovchi, don sepuvchi g‘allakor bir necha oydan keyin dalada o‘stirgan boshoqlari va bir siqim donidan zavqlanadi.

O‘qituvchi yesa o‘z ijodining mahsulini ko‘rish uchun yillab mehnat qilishi kerak. O‘qituvchi har bir daqiqada o‘zining o‘ttizta yoki o‘ttiz beshta tarbiyalanuvchisidan har birini ko‘rib turishi, u shu daqiqada nimalar o‘ylayotganligini, qanday g‘am-alamlar uni tashvishlantirayotganligini bilishi kerak-degan fikrlarni bayon yetadi. Pedagogik mahorat bir qator komponentlardan tarkib topadi. U pedagogika va psixologiya bo‘yicha ilmiy bilimlarni, ya`ni kasbiy bilimlar, kasbiy qobiliyat, pedagogik yetika va pedagogik texnikani o‘z ichiga oladi.