1. Маъмурий процесс иштирокчиларининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари

3. Ариза шакли ва мазмуни
Маъмурий судга шикоят қилиш икки шаклда амалга оширилади.
аризалар (шикоятлар) ва илтимосномалар — фуқаролар ва юридик шахсларнинг бузилган ёки баҳслашаётган ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш тўғрисидаги маъмурий ишлар бўйича, шунингдек ушбу Кодексда назарда тутилган бошқа ҳолларда;
шикоятлар (протестлар) - апелляция, кассация ва назорат инстансиялари судларига мурожаат қилишда, шунингдек ушбу Кодексда ва бошқа қонунларда назарда тутилган бошқа ҳолларда.
Апелляция ва унга илова қилинган ҳужжатлар судга электрон ҳужжат шаклида юборилиши мумкин.
Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексининг 127-моддасида иш қўзғатиш учун асослар аниқланган.
Суд аризалар (шикоятлар) бўйича иш юритишни бошлайди:
1) манфаатдор шахслар;
2) прокурор;
3) давлат органлари ва бошқа шахслар қонун ҳужжатларига мувофиқ фуқаролар ва юридик шахсларнинг, жамият ва давлатнинг ҳуқуқлари ва қонун билан қўриқланадиган манфаатларини ҳимоя қилиш учун судга мурожаат қилиш ҳуқуқига эга бўлган ҳолларда.
Судга ариза (шикоят) ёзма шаклда берилади. Ариза берувчи ёки унинг вакили томонидан имзоланади.
Аризада (шикоятда) қуйидагилар бўлиши керак:
1) ариза (шикоят) берилган суднинг номи;
2) ишда иштирок этувчи шахсларнинг исми (фамилияси, исми, отасининг исми), уларнинг жойлашган жойи (почта манзиллари) ёки яшаш жойи;
3) кўрсатилган талаблар асос бўлган ҳолатлар (агар мавжуд бўлса);
4) кўрсатилган даъволар учун асосларни тасдиқловчи далиллар;
5) талабнома берувчининг қонун ҳужжатларига таянган талаблари, бир нечта жавобгарларга нисбатан даъво қўйилган тақдирда эса уларнинг ҳар бирига нисбатан даъволари;
6) илова қилинган ҳужжатлар рўйхати.
Мурожаатда (шикоятда) ариза берувчининг ёки унинг вакилининг телефон рақамлари, факс рақамлари, электрон почта манзили бўлиши мумкин.
Аризада (шикоятда) бошқа маълумотлар, агар улар низони тўғри ҳал қилиш учун зарур бўлса, шунингдек, ариза берувчининг илтимослари ҳам кўрсатилади.
Ариза берувчи битта аризада (шикоятда) бир-бири билан боғлиқ бир нечта даъволарни бирлаштиришга ҳақли, агар бу даъволар маъмурий суднинг юрисдикциясига тегишли бўлса.