1. Lorens almashtirishlari. Relyativistik mexanikada tezliklarni qo’shish qonuni

Ushbu ifodaga tezliklarni qo`shishning relyativistik formulasi deyiladi.

formuladan ko`rinib turibdiki, agar v, v^/ va u tezliklar yorug’lik tezligidan juda kichik boladi.

 

v^/ =u=c ga bo’lsa,

 

ya’ni, poezd yoritgichidan chiqayotgan yorug’likning tezligi s ga teng bo`lib qolaveradi. Demak yorug’likning bo`shliqdagi tezligi chegaraviy tezlik bo`lib, unda katta tezlikka erishish mumkin emas.

Klassik mexanika tassavvurlariga muvofiq massa o`zgarmas kattalikdir. Lekin 1901 yilda o`tkazilgan tajribalar harakatlanayotgan elektronning tezligi ortishi bilan massasi ham ortib borishini ko`rsatdi.

Harakatlanayotgan jism massasining uning harakat tezligiga bog’liqligi qu`yidagi formula bilan ifodalanadi: