1-laboratoriya mashg’uloti. Ish joylarida mikroiqlim sharoitlarini tadqiq qilish

Ishlab chiqarishda ZZM juda ko‘p salbiy oqibatlarga ham sababchi bo‘ladi. Ular organizmning immunobiologik qarshiligini pasaytiradi: yuqori nafas yo‘llari qatori, sil, buyrak, yurak-qon tomirlari tizimi kasalliklari kabilar rivojlanishiga imkon yaratib berishi mumkin.

Allergik (astma, ekzema va boshqa), avloddan avlodga o‘tuvchi, mayib-majruxlikka olib keluvchi va bir qator keyinchalik avj oladigan oqibatlar keltirib chiqaradigan ZZMlar mavjud. ZZM ichida organizmda o‘smalar rivojlanishiga imkon yaratadigan kanserogen moddalar mavjud bo‘lib, ular jumlasiga turli murakkab moddalar kiradi.

ZZMlarning odam organizmiga ta’sir qilish xususiyati bo‘yicha guruhlanishi
Yuqoridagilardan kelib chiqqan holda ZZMlar quyidagicha guruhlanadi:

• Umumiy zaharlovchilar, (uglevodorodlar, benzol, toluol, ksilol, simob, fosfor va xlor birikmalari va boshqa).
• Yallig‘lantiruvchilar, (kislotalar, ishqorlar, xlor, ftor, azot birikmalari).
• Сенсибилирующие (Sensibiliruyushiye) (sezgirlikni oshiruvchilar), simob, platina, aldegidlar va boshqa.
• Konserogen, xavfli va zarali shishlar hosil qiladi, ba’zi aromatik uglevodorodlar, neftni qayta ishlash mahsulotlari (mazut, gudron, bitum, yog‘lar va boshqa).
• Mutagen, odam organizmining genetik apparatiga ta’sir qiladi. Iprit, formaldegid, benzol, serouglerod, qo‘rg‘oshin, surma, marganets, nikotin, simob va boshqa.

Zaharli moddalarning GOST bo‘yicha sinflanishi:
GOST 12.1.007-76 (1981, 1990)ga asosan zaharli moddalar organizmga ta’sir ko‘rsatish darajasiga qarab 4 sinfga bo‘linadi:

• o‘ta xavfli, EYUK<0,1 mg/m3
• Yuqori xavfli, 0,1 mg/m3
• o‘rtacha xavfli, 1,0 mg/m3
• kam xavfli, 10 mg/m3

ZZM larning havodagi miqdori quyidagicha nazorat qilinadi:

• Laboratoriya usuli;

2. Ekspress- analiz usuli (gazoanalizatorlar yordamida);
3. Avtomatik usul (avtomatik qurilmalar yordamida).
Asosan 1-sinfga kiruvchi moddalar to‘xtovsiz (doimiy) nazorat qilinadi. Qolgan sinflarga kiruvchi moddalar davriy ravishda nazorat qilinadi.