1 lаborаtоriya ishi

2. Chinni idishlar
. Tigellar moddalarni yuqori temperaturada qizdirishda 
ishlatiladi, chinni kosachalar eritmalarni bug`latib quruq modda olishda, 
kristallgidratlarini suvsizlantirishda, chinni hovonchalar qattiq moddalarni 
maydalashda ishlatiladi. 
3. Nam tortuvchi moddalarni saqlashda ishlatiladigan idishlar
. 
Bularga xlor-kalsiyli nay va eksikator kirib, birinchisi nam tortuvchi quruq modda 
solingan idish bilan tiqin orqali tutashtirib qo`yiladi va namlikni tutib qolib, 
moddaga o`tkazmaydi, ikkinchisi esa yangi olingan nam tortuvchi quruq moddani 
sovitish va vaqtincha saqlashda ishlatiladi. 
4. O`lchov idishlar
. Bularga o`lchov silindri, o`lchov kolbasi, o`lchov 
stakani, menzurka, o`lchov pipetkasi va byuretkalar kiradi. O`lchov idishlarining 
bo`g`zida hajmini ko`rsatadigan chiziq bo`ladi. Ular turli konsentratsiyadagi 
eritmalarni tayyorlash, suyuqliklarni o`lchash va hajmiy analiz deb atalgan miqdori 
tajribalarni o`tkazishda ishlatiladi. 
 
ISH DAFTARINI YURITISH TARTIBI
Amaliyot darslarida tajriba o'tkazayotgan talaba reaksiya jarayonida sodir 
bo'ladigan har qanday o'zgarishlarni o'z vaqtida diqqat bilan kuzatib turishi kerak. 
Kuzatuv natijalari har qaysi tajribalardan so'ng amaliyot daftariga yozib boriladi. 
Amaliyot daftari kimyo laboratoriyasida ishlash texnikasi qoidalari va 
ko'ngilsiz hodisalar ro'y berganda amal qilinishi kerak bo'ladigan ehtiyot choralari 
bilan boshlanadi. 
Daftarga dastlab ishning nomeri, nomi va bajarilgan vaqti yoziladi. 
Amaliyot daftarida beriladigan ma'lumotlar quyidagilardan iborat: 
1.Tajriba o'tkazish sharoiti. 
2.Kuzatilayotgan tashqi effekt, ya'ni eritma rangining o'zgarishi, cho'kma 
hosil bo'lishi yoki cho'kmaning erib ketishi, issiqlik ajralib chiqishi yoki yutilishi, 
gaz ajralib chiqishi, gazning rangi, hidi va boshqalar. 
3.Sodir bo'ladigan reaksiyalarining molekulyar, ayrim hollarda esa ionli 
tenglamalari. 
4.Ishlatiladigan asbobning nomi. 
Amaliy 
mashg'ulot daftari 
yuritishdagi asosiy talab izohlanuvchi 
materiallarni mantiqiy tushunarli, sodda va qisqa yozishdir. Har qaysi amaliy 
mashg'ulotdan so'ng talaba o'z daftarini tekshirib ko'rish uchun o'qituvchiga 
ko'rsatadi. Shuni aytish kerakki, yaxshi tutilgan amaliy mashg'ulot daftari sinov 
vaqtida juda foydali qo'llanma bo'la oladi. 

---

Nazorat savollari: 
1.Laboratoriya sharoitida kislota va ishqorlar bilan ishlashda nimalarga amal qilish 
kerak. 
2. Uchuvchan moddalarni hidini qanday bilish mumkin. 
3. Agar teri ishqorda kuysa qanday amaliyot qo’llaniladi. 
4. Sulfat kislota qanday suyultiriladi. 
5. Teri fosfor ta’sirida kuysa qanday yordam ko’rsatiladi. 
6. O’lchov idishlari haqida ma’lumot bering. 
 
Topshiriq:
Ko’rib chiqilgan jihozlar va idishlarni eslab qoling!