1-Лаборатория иши

Granatlar  (anortosh).  Magmatik  jinslarda  kam  uchraydi.    U  asosan 

metamorflashgan  jinslar  uchun  xosdir.  Granatlarning  xillari  ko‘pdir. 

Ularga  pirop  Mg

3

A1

2

[SiO

4

]

3

;  almandin  -  Fe

3

A1

2

[SiO

4

]

3

;  spessartin 

Ca

3

Al

2

[SiO

4

]

3

; grossulyar Ca

3

A1

2

[SiO

4

]

3

; andratit Ca

3

A1

2

[SiO

4

]

3

; uvarovit 

Ca

3

Cr

2

[8  SiO

4

]]

3

  kiradi.  Hammadan  ko‘p  tarqalgani  pushti-qizil  rangdagi 

temir glinezyomli  granat -  almandin  va yashil-qo‘ng‘ ir  va qoramtir ohak 

temirli  andradit  va  eng  kam  tarqalgan  granat  -  yashil  rangdagi  ohak  gilli 

grossulyardir. Granat kristallari juda ko‘plab uchraydi. Ularning juda katta 

kristallari  ham  ko‘pdir.  Masalan:  Norvegiyada  700  kg  og‘            irlikdagi 

granat topilgan. Granat abraziv va yarim qimmatbaho toshdir. 

 Orolli  silikatlarga  (ortosilikatlarga)  magmatik  va  metamorflashgan 

jinslarni  hosil  qiluvchi,  odatda  ko‘kimtir-sariq  rangdagi  donador  va 

shu'lasimon 

agregatlar 

hosil 

qiluvchi 

epidot 

(CaSe)(A1,Fe)

3

·(OH)O[SiO

4

][Si

2

O

7

]  yoki  Ca

3

(A1,Fe)Si

3

O

12

[OH]  kiradi. 

Uning  qattiqligi  6-7,  kristallari  triklin  singoniyada;  oq    va  zangori  rangli, 

---

23 

 

(shishasimon  yaltiroq  ,  plastinkasimon.  Qattiqligi  4-6,5  bo‘lgan  disten 

A1

2

O[SiO

4

];  rombik  singoniyali,  kulrang  va  pushti,  shishasimon  yaltiroq  

va  ulanish  tekisligi  aniq  bo‘lmagan  ustunsimon,  prizmasimon  kristall, 

qattiqligi  7,5  bo‘lgan  andaluzit  A1

2

O[SiO

4

];  qizil-qo‘ng‘  ir  rangdagi,  qat-

tiqligi 7-7,5 bo‘lgan stavrolit 2A1

2

O[SiO

4

]Fe(OH)

2

 va qattiqlik shkalasida 

8  o‘rinda  turuvchi,  jins  hosil  qilishi  jihatidan  uncha  ahamiyati  yo‘q, 

rombik singoniyali topaz A1

2

(F,OH)

2

[SiO

4

] minerallari kiradi. 

    Ortosilikatlar  juda  sodda  tuzlgan  bo‘lib,  ionlari  zich  joylashgan. 

Shuning  uchun  ham  solishtirma  og‘irligi      va  nur  sindirish  ko‘rsatkichi 

katta.  Ayni  vaqtda  alyuminiy  umumiy  kislorod  ionlari  bilan  birikmaydi. 

Ortosilikatlarning kristallari odatda izomorf bo‘ladi.