1-Лаборатория иши

Flyuorit– CaF

2

. Ftorning lotincha nomidan olingan. Ikkinchi nomi plavik 

shpat. Shpat deb metall kabi yaltiramaydigan, lekin ikki  yoki undan ortiq 

yo‘nalishi  bo‘yicha  mukammal  ulanish  tekisligiga  ega  bo‘lgan  kristall 

moddaga aytiladi. 

Flyuorit  kristallari  to‘g‘ri  chiziqli,  kub,  kamroq    oktaedr  va  dodikaedr 

shakllarida  tog‘        jinsi  bo‘shliqlarida  uchraydi.  Kubning  yonlari  odatda 

silliq,  oqtaedrning  yonlari  esa  xiradir.  Ba’zan  kubning  yonlari  parket 

nusxada  bo‘ladi.  Qo‘shaloq    kristallari  ko‘p  uchraydi.  Agregatlari 

ko‘pincha hol-hol, yaxlit donali holatda uchraydi.   

Flyuorit    ko‘pincha  sariq,    yashil,  havorang,  gunafsha,  qoramtir 

gunafsha rangli bo‘ladi. U shishadek yaltiraydi. Ulanish tekisligi   oktaedr 

---

18 

 

bo‘yicha  mukammal.  Qattiqligi  4,  solishtirma  og‘irligi      3,0-3,2  g/sm

3

. 

Flyuorit  ko‘pincha  flyuoressensiyalanadi,  ya'ni  katod  nurlari  ta'sirida 

zangori-yashil  tovlanadigan  gunafsha  nur  sochadi.  Flyuorit  asosan 

gidrotermal jarayonlar natijasida paydo bo‘ladi. 

Flyuorit  asosan  metallurgiyada  (70%  chasi)  va  kimyo  sanoatida 

ishlatiladi.  

Silvin – KCl. Tarkibi – K – 52,5%, Cl – 47,5%. Mexanik aralashma holda 

NaCl, Fe

2

O

3

  ishtirok etadi. U kub singoniyali, qavat-qavat teksturali yaxlit 

donador massalar holida topiladi. Silvinning toza xillari – shaffof, rangsiz, 

oq , och qizil va pushti rangli bo‘ladi, shishadek yaltiraydi, qattiqligi – 1,5-

2, solishtirma og‘irligi   – 1,99. Uning mazasi o‘tkir sho‘r, ba`zan achchiq 

ancha mo‘rt mineral. U galit kabi qurayotgan sho‘r suvli ko‘llarda yuzaga 

keladi.  Silvinning  dunyodagi  eng  yirik  koni  Rossiyadagi  –  Solikamsk 

hisoblanadi.  Bundan  boshqa  katta  konlarga  Germaniyadagi  –Strassfurt  va 

Elzas,  Fransiyada  topilgan.  Ma`lumki,  kaliy  tuzlarining  ko‘p  qismi 

dalalarni  o‘g‘itlash  uchun  sarf  bo‘ladi,  biroz  qismi  kimyo  sanoatida, 

tibbiyot,  parfyumeriya,  qog‘oz  sanoatida,  shisha  va  lak-bo‘yoq  

tayyorlashda qo‘llaniladi.