1 laboratoriya ishi fizik kattaliklarni o`lchash. O`lchash xatoliklarini hisoblash Ishning maqsadi

5. O’lchashda yo’l qo’yiladigan xatoliklar qanday turlarga bo’linadi?

1. 
   Qo’pol xatoliklar yoki yanglishishlar – tajriba olib boruvchining e’tiborsiz ishlashi tufayli (qurilmaning ko’rsatishini noto’g’ri ko’rish) yuzaga keladigan xatolar
   
2. 
   Sistematik xatoliklar – biror sabab ta’sirida yuzaga keladigan takrorlanuvchi (tarozi ko’rsatkichining nol nuqtada turmasligi) xatolar
   

3. Tasodifiy xatoliklar – kutilmagan sabablarga ko’ra (bino ichida haroratning ko’tarilib yoki pasayib ketishi) yuzaga keladigan har qaysi o’lchashda turlicha sabablarga ko’ra, yo’l qo’yiladigan xatolar
4. Surunkali xatoliklar - har bir o’lchash natijasining o’rtacha arifmetik qiymati, uni aniqlashdagi o’rtacha absolyut xatolik va nisbiy xatolikni topishda yo`l qo`yiladigan uzliksiz xatoliklar
A.1,2,4 B.1,2,3 C. 1,2,3,4 D.1,3,4


6. Bevosita o’lchashlarning tasodifiy xatoliklarini aniqlash qay tartibda amalga oshiriladi?
A. Biror kattalikning haqiqiy qiymatiga yaqinlashish uchun ayrim o’lchashlarda topilgan natijalarning o’rta arifmetik qiymati hisoblanadi
B. Ayrim o’lchashning nisbiy xatoligi ya`ni shu o’lchash absolyut xatoligi ning, kattalikni o’lchashda topilgan o’rta arifmetik qiymati ga nisbati aniqlanadi
C. Birorta o’lchash natijasining o’rtacha arifmetik qiymatidan ayirmasi (farqi) shu o’lchashning absolyut xatoligi aniqlanadi
D. O`lchashlarning o’rtacha nisbiy xatoligi hisoblanadi

A. 1,3,2,4 B. 1,4,3,2 C.1,3,2,4 D.4,3,2,1

7. O’lchashlarning nisbiy xatoligi qanday formula bilan ifodalanadi?

A.

B.



C.
D.

8. Mos kelgan jumlalarni aniqlang.
1. Juda aniq o’lchash zarur bo’lmagan hollarda …
2. Sekundomer ko’rsatadigan eng kichik bo’limining qiymati
3. SM-60 tipdagi sekundomer bilan vaqt oralig’ini…
4. SM-60 tipidagi sekundomer qisqa vaqt oralig’ini o’lchashga mo’ljallangan bo’lib, uning ikkita…

a. 5% gacha nisbiy xatolikka yo’l qo’yish mumkin deb hisoblanadi

b. 0,2 s ga teng
c.0,2 s dan ortiq aniq o’lchab bo’lmaydi
d. kattasi - minutlarni, kich­kinasi - sekundlarni ko’rsatadigan strelkalari bor

1. 
   1-a,2-b, 3-c, 4-d.
   
2. 
   1-b,2-a, 3-c, 4-d.
   
3. 
   1-a,2-b, 3-d, 4-c.
   
4. 
   1-a,2-d, 3-c, 4-b.