1. Kuchga hisoblash masalalari. Dalamber prinsipi

uni R12 reaksiya kuchi bilan almashtiriladi, ya’ni, krivoship 1 ning shatun 2 ga ta’sir kuchi 
bilan; bu reaksiya shartli ikkita tashqil etuvchiga ajratilgan: normal shatun uzunligi 
bo‘yicha va tangensial shatunga perpendikulyar; 6.2b-rasmda bu reaksiyalar Rn12 va 
Rτ12 ko‘rsatilgan. Reaksiyalarning yo‘nalishlari ixtiyoriy olingan, kelgusi hisoblashda 
ularning haqiqiy yo‘nalishlari aniqlanadi. Stoykaning yo‘qligi R03 reaksiya bilan 
almashtiriladi, ya’ni yo‘naltiruvchi tomonidan polzunga ta’sir etayotgan kuch; bu reaksiya 
polzunning S nuqtasiga shartli qo‘yilgan va taxminan yuqoriga yo‘nalgan. 
Reaksiyalarni topish uchun statikaning ikkita shartidan foydalanamiz: Xamma 
kuchlardan olingan momentlar yig‘indisining nolga tengligi va kuch vektorlar 
yig‘indisining nolga tengligi. Birinchi shartni Rτ12 reaksiyani hisoblash uchun 
foydalanamiz, shuning uchun S nuqtaga nisbatan momentlar tenglamasini yozamiz, bunda 
soat strelkasiga teskari yo‘nalgan momentni musbat, soat strelkasi bo‘yicha yo‘nalganini 
manfiy deb qaraymiz: 

---



C
M
0
2
2
1
2
2
12




h
F
h
G
M
BC
R
И
l
И
l



Bu tenglamadan Rτ12 – reaksiya kuchi topiladi. Tenglamadagi ifodalarning qiymatiga 
qarab natija musbat yoki manfiy bo‘lishi bumkin. Agar natija musbat bo‘lsa, 
yo‘naltirilgan reaksiya kuchini o‘z yo‘nalishida qoldirish kerak, agar natija manfiy bo‘lsa, 
reaksiya kuch yo‘nalishini teskari tomonga yo‘naltirish kerak. 
 
Natija manfiy chiqdi, u holda
l
И
l
И
BC
h
F
h
G
M
R



2
2
1
2
2
12


