1. Kredit iqtisodiy kategoriya sifatida. Kreditning mohiyati. Kreditning funksiyalari


Kreditning printsiplari. Kreditning zarurligini belgilovchi omillar



Download 81,64 Kb.
bet6/13
Sana14.06.2022
Hajmi81,64 Kb.
#668073
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
KREDITNING ZARURLIGI

3. Kreditning printsiplari. Kreditning zarurligini belgilovchi omillar.
Kredit munosabatlari iktisodiyotda mavjud anik uslubiy asoslarga tayanadi. Uning asosiy elementlari bo`lgan ssuda kapitali bozori operatsiyalari ma`lum tamoyillar asosida olib boriladi. Bu tamoyillar kredit rivojlanishining birinchi boskichida ko`zga tashlangan edi.
Keyinchalik esa ular umumdavlat va xalkaro kredit konunchiligida yakkol uz aksini topdi. Iktisodiy kategoriya sifatida kredit bir necha tamoyillarga ega. Bular kreditning qaytarib berishliligi, kreditning muddatliligi, kreditning ta`minlanganligi, maqsadliligi va to`lovlilik tamoyillaridir.
Kreditning qaytarib berishlilik tamoyili.
Bu tamoyil kreditning mustakil iktisodiy kategoriya ekanligi shartidir, kaytib berishlik kreditning umumiy belgisi hisoblanadi, kaytib berishlilik o`z-o`zidan vujudga kelmaydi: u moddiy jarayonlarga, qiymatning aylanishini tugashiga asoslanadi. Ammo doiraviy aylanishning tugashi – bu qaytarib berishi emas, fakat qaytarib berish uchun zamin tayyorlashdir. Kreditni qaytarish aylanishdan chikkan mablag’lar qarz oluvchiga pul mablag’larining qaytarish imkoniyatini bergan taqdirda qaytariladi, qaytarib berishlilik ikki yoklama jarayonni ifoda etadi, u kreditor uchun xam, qarz oluvchi uchun xam bir xil darajada muximdir.
Qiymatni qaytaruvchi xarakatida xukukiy tomoni xam muximdir. Muayyan bir muddatga beriladigan kiymatga egalik xukuki kreditordan qarz oluvchiga o`tmaydi.
Qarzga beriladigan kiymat fakat muayyan bir muddatgina o`z egasi qo`lidan uzoqlashadi, lekin egasini o`zgartirmaydi.
Bo`sh turgan resurslarni akkumulyatsiya qiluvchi banklar bu resurslardan o`z resurslari sifatida foydalana olmaydi. Bank qarzga beruvchi mablag’ning egasi bo`lib korxona, tashkilot, alohida shaxslar xisoblanadi.
Qaytarib berishlilik muayyan shartnomada o`zining o`rnini topadi.
Qaytarib berishlilik ob`ektiv belgi xisoblanadi. Kreditni qaytarib berishlilik tomoni uni boshqa iqtisodiy kategoriyalardan, shu jumladan, moliyadan farq qilish imkonini beradi.
Kreditdan samarali foydalanish asosidagi qaytarib berishlilik – butun bank faoliyatining markaziy punkti hisoblanadi. Kreditning bu tamoyili amaliyotda kredit va undan foydalanganlik uchun foiz summasini kredit bergan muassasa hisobiga ko`chirish yo`li bilan to`lanadi. SHu yo`l bilan banklar kredit resurslarining qayta tiklanishini ta`minlaydilar. Sobiq ittifok davrida markazlashgan rejali iktisodiyot sharoitida kreditlashning «qaytarilmagan ssuda» deb ataladigan norasmiy tushunchasi bor edi. Kreditlashning bu shakli xalq xo`jaligining ko`p tarmoklarida ayniksa qishloq xo`jaligi soxasida keng tarqalgan edi. Kredit davlat banki tomonidan qarz oluvchining moliyaviy ahvolini hisobga olmagan holda berilar edi. O`zining iqtisodiy mohiyatiga ko`ra qaytarilmaydigan ssudalar byudjet subsidiyalarini qo`shimcha shakli sifatida namoyon bo`ladi. Bozor iktisodiyoti sharoitida «qaytarilmas kredit» tushunchasi bozor iktisodiyoti tamoyillariga yot bo`lib bunday kreditning amaliyotda bo`lishi iktisodiyot uchun juda xavfli hisoblanadi.

Download 81,64 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish