Режа:
КИРИШ
1. Корхоналарда инновацион фаолият ва инновация
2. Корхоналарда инновацион фаолиятни ташкил қилиш
3. Инновацион лойиҳа яратиш ва амалга оширишнинг асосий босқичлари
4. Инновацион лойиҳаларни баҳолаш
5. Замонавий шароитда инновацион товарларнинг рақобатбардошлиги
Хулоса
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати
КИРИШ
Замонавий иқтисодий шароитларда умумжаҳон бозор иқтисодиёти пайдо булмоқда, иқтисодиёт «глобаллашмоқда», маҳсулотлар тез (3-4 йилда) алмашмоқда, янгиликлар (инновациялар) доимий равишда яратилмоқда. Бу шароитларда маркетинг ва инновацияларнинг роли ва аҳамияти ортиб бормоқда.
Юқори технологик товар ва хизматлар бозори кенгайиб бормоқда, бу бозор хажми ҳар йили ўртача 1,2-2 %га ўсиб бориб, хом аше – нефтғ, газ, ёгоч бозорларидан бир неча маротаба каттарокдир. Россия Федератсияси бу бозорда атиги 0,3 % жой олган, АҚШ – 32 %, Япония –23 %, Германия – 10 % бозор улушига эга.
Кўриниб турибдики, истиқболга қараб ўз иқтисодиётларини инновацион ёндошув асосида қурган мамлакатлар ҳозирги кунда жахон иқтисодиётида етакчи ўринларда бормоқдалар. Бугунги кунда мамлакатимиз иқтисодиёти рақобатбардошлигини ошириш бўйича бир қатор чора-тадбирлар ва дастурлар ишлаб чиқилиб, амалга оширилмоқда. Ушбу дастурларнинг асосида иқтисодиётни модернизатсиялаш, диверсификатсиялаш ва техник қайта куроллантириш, инновацион технологияларни кенг жорий этиш, хамда банк тизимини куллаб-кувватлаш ишлари турганлиги мамлакатимиз иқтисодиётини рақобатбардошлигини ва баркарор ўсиш сурҳатларини таъминлашга замин яратади.1
Инновациялар жаҳон иқтисодиётидаги тузилмавий ўзгаришларнинг харакатлантирувчи омили бўлди. Иқтисодиёт ривожланишининг инновациявий тури ишлаб чиқарилаётган маҳсулотга харажатларнинг камайишига сабаб бўлиб колмайди. Балки инновациялар иқтисодиётнинг тармоқлар тузилмасига, ихтисослашув хамда тармоқлар ва тубтармоқлар уртасидаги кооперация алокаларининг ривожланишига хам сезиларли таъсир кўрсатади. Ўзбекистон юксак технологик, замонавий ишлаб чиқаришларни яратиш ҳисобига миллий иқтисодиёт самарадорлигини оширишга интилмоқда. Бундай шароитда жахон иқтисодиётига интегратсиялашувдаги энг муҳим вазифалардан бири – бу иқтисодиётни инновацион ривожланиш йўлига ўтказишдир.
Сўнгги йилларда иқтисодий манбаларимизда «инновация», «инновацион жараён» ва «инновацион фаолият» терминлари кўп учрамоқда. Айникса, иқтисодиётни модернизатсиялаш даврида кенг кўламда талқин этилмоқда. Шу боисдан инновация тушунчасининг моҳиятини англашда атрофлича ёндоаҳиш мақсадга мувофиқдир.2
Иқтисодий манбаларда «инновация» га турлича таҳриф берилган. Кўплаб хорижий иқтисодчи олимлар Н.Манчев, И. Перлаки, В.Д.Хартман, Е.Менсфилд, Б.Твисс, И. Шумпетер, Е.Роджерс ва бошқалар ушбу тушунчани турлича талкин қилишади.
Масалан, Б.Твисс: - «Инновация - бу кашфиёт ёки ғоя, иқтисодий мазмунга эга жараён». Ф.никсон: «Инновация - бу техник, ишлаб чиқариш ва тижорат тадбирларининг мажмуи бўлиб, янги бозорларда янгиланган ишлаб чиқариш ва қурилмаларни юзага келиши».
И.Шумпетер: «Инновация - бу ишлаб чиқариш омилларининг илмий-ташкилий умумлашуви бўлиб, тадбиркорлик руҳиятига ундайди».
Б.Санто: «Инновация - бу шундай ижтимоий, техник, иқтисодий жараёнки, ғоя ва кашфиётларни амалиётда фойдаланиш, маҳсулот, технологияларни яхши сифат фазилатларига эга бўлишига олиб келади, яъни инновация юқори самарани кўзда тутади. Унинг юзага келиши бозорда қўшимча даромад келтириши мумкин ». Ушбу таҳрифларни умумлаштириб айтиш мумкинки, инновациялар – бу ишлаб чиқариш (хизмат кўрсатиш) жараёнларини, технологияларни такомиллаштириш, маҳсулот ва хизматларнинг янги сифат жихатларини таъминлаш, бошқарув самарадорлигини оширишга қаратилган барча техник, технологик, иқтисодий, ташкилийбошқарув жараёнлари мажмуидир.
Do'stlaringiz bilan baham: |