1. Консорциумларнинг табиати ва турлариконсорциумов Консорциумлар яратиш афзалликлари

Таркиб

Кириш
1. Консорциумларнинг табиати ва турлариконсорциумов

2. Консорциумлар яратиш афзалликлари
Хулоса
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати

Кириш

Бошқарувнинг буйруқбозлик ва маъмурий тизимидан бозорга ўтиш муносабати билан иқтисодий, сиёсий ва ижтимоий муҳитда, шунингдек, давлат ва иқтисодий соҳада бошқарувда ўзгаришлар юз берди.
Россия жамиятининг бозор муносабатлари тамойилларига асосланган ўзгариши Россия саноат корхоналари фаолиятига сезиларли таъсир кўрсатди. Ҳозирги вақтда бизнес раҳбарлари ўз хавф-хатарлари билан мустақил ҳаракат қилишлари керак. Ўз фаолиятининг рақобатбардошлиги ва самарадорлигини ошириш учун кўплаб корхоналар биргаликда ишлашга интилишади. Шу мақсадда улар уюшманинг енг самарали ташкилий шаклини танлашга ҳаракат қилишади.
Жаҳон амалиётида ташкилотларнинг турли хил бирлашмалари мавжуд бўлиб, улар ўзларининг иштирокчилари ўртасидаги иқтисодий муносабатларнинг хусусиятига, ассоциациянинг мақсадларига ва иштирокчиларнинг мустақиллик даражасига қараб фарқланади. Булар корпорациялар, конгломератлар, трестлар, картеллар, уюшмалар, консорциумлар, холдинглар, молиявий ва саноат гуруҳлари ва бошқалар. Ушбу курс ishida таъсисчилар ҳуқуқий ва иқтисодий мустақиллигини сақлаган ҳолда корхоналарнинг биргаликдаги фаолияти олиб бориладиган консорсиумларга еътибор қаратамиз.
Компания уюшмаларининг ташкилий шакллари бир-биридан фарқ қилади ва тарихан 20-асрнинг бошларида kartel ташвишларидан 20-аср охири ва 21-аср бошларида консорциумларга айланди. Яна шуни таъкидлаш керакки, бирлашмаларнинг янги шакллари мавжудларининг ўрнини босмайди, балки уларни тўлдиради. Уюшмалар шаклларининг хилма-хиллиги кенгаймоқда ва вақт бундан кейин нима бўлишини айтибберади. Аммо бугунги кунда ҳам ташкилотлар ўртасидаги муносабатларнинг табиати тобора мураккаблашиб бормоқда, чунки битта ташкилот бир вақтнинг ўзида бир нечта уюшмаларнинг бир қисми бўлиши мумкин.
Назорат ишининг мақсади консорсиумни биргаликдаги иқтисодий фаолиятнинг ҳуқуқий шакли сифатида кўриб чиқишдир. Ушбу мақсадга еришиш учун ҳал қилинадиган вазифалар таркибини аниқлаш керак: - консорциумлар моҳияти ва турларини очиб бериш - - консорциумлар тузишнинг афзалликларини кўриб чиқиш

1. Консорциумларнинг табиати ва турлари

Халқаро иқтисодий ҳаётнинг байналмилаллашуви турли давлатлар субъектларининг биргаликдаги фаолиятининг турли ташкилий шаклларидан фойдаланишга олиб келади. Бу фақат шартномавий шакллар бўлиши мумкин, унда томонларнинг муносабатлари саноат ёки илмий-техник ҳамкорлик тўғрисидаги шартномалар, консорциумлар тўғрисидаги битимлар билан белгиланади, улар одатда маълум бир бозорда ёки маълум бир фаолият объекти билан боғлиқ ҳолда томонларнинг биргаликда ишлашини таъминлайди. Лекин булар юридик шахсларни (одатда савдо фаолияти билан шуғулланувчи аралаш компаниялар, қўшма корхоналар) ташкил етишга олиб келувчи чуқурроқ ташкилий шакллар ҳам бўлиши мумкин.

Биргаликдаги фаолиятнинг ташкилий шакллари жуда хилма-хилдир. Бироқ, уларнинг умумий жиҳатлари, қоида тариқасида, турли мамлакатлар иштирокчиларига тегишли капитални бирлаштириш, маълум бир натижага еришиш учун қўшма бошқарув амалга оширилади ва хавф ва йўқотишларнинг биргаликдаги таъсири мавжуд. Мумкин бўлган ташкилий-ҳуқуқий шакллардан бири бу консорциумдир.
Одатда, ташқи иқтисодий соҳада консорциумлар шартнома асосида, қоида тариқасида, бир нечта ташкилотларнинг биргаликдаги саъй-ҳаракатларини талаб қиладиган кенг кўламли лойиҳаларни амалга ошириш учун тузилган [8].
Консорциум-бу иқтисодий жиҳатдан мустақил фирмаларнинг вақтинчалик бирлашмаси бўлиб, унинг мақсади уларнинг мувофиқлаштирилган бизнес фаолиятининг ҳар хил турлари бўлиши мумкин, кўпинча буюртма олиш ва уларни биргаликда бажариш учун биргаликда кураш учун.
Консорциум корхоналар томонидан аниқ вазифаларни ҳал қилиш учун вақтинчалик ихтиёрий бирлашма сифатида яратилади – йирик мақсадли дастурлар ва лойиҳаларни, шу жумладан илмий-техник, қурилиш, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва бошқаларни амалга ошириш. Ҳар қандай мулкчилик шаклидаги корхоналар гуруҳи томонидан давлат дастурини амалга ошириш учун консорсиум тузилиши мумкин.
Консорциум доирасида роллар шундай тақсимланадики, ҳар бир иштирокчи енг кам ишлаб чиқариш харажатлари билан енг юқори техник даражага еришган фаолият соҳасида ишлайди [8].
Иштирокчиларнинг ҳаракатлари раҳбар томонидан мувофиқлаштирилади, у бунинг учун ажратмалар олади. Ҳар бир иштирокчи консорциумнинг умумий таклифини шакллантирадиган таъминот улуши учун таклиф тайёрлайди. Консорциум мижоз олдида биргаликда ва алоҳида жавобгардир.
Консорсиумга лойиҳада иштирок етишни истаган, аммо мустақил имкониятларга ега бўлмаган йирик ва кичик корхоналар кириши мумкин. Консорциумга аъзолик ихтиёрийдир ва сиз исталган вақтда ундан чиқиб кетишингиз мумкин. Консорциум таркибига кирувчи корхона бир вақтнинг ўзида бир нечта консорциум аъзоси бўлиши мумкин.
Ушбу уюшма вақтинчалик бўлганлиги сабабли, у юридик шахснинг ҳуқуқларини олмайди, гарчи консернга Бирлашган корхоналар акциядорлик жамияти ёки савдо шериклиги шаклида юридик шахс бўлиб қоладилар.
Консорциум шартномаси хорижда обектлар яратиш, ҳар қандай хизмат турини кўрсатиш, саноат обектларини реконструксия қилиш ва модернизация қилиш бўйича халқаро тендерларда иштирок етиш учун тузилиши мумкин. Унинг таъсири бир марталик, қисқа муддатли ёки узоқ муддатли бўлиши мумкин.
Вазифа бажарилгандан сўнг, у ишлашни тўхтатади ёки бошқа турдаги ассоциацияга айланади.
Консорциумларнинг хусусиятлари
Консорсиумни ташкил етишдан мақсад, одатда, йирик инвестиция лойиҳасини амалга оширишдан иборат. Узоқ муддатли ишлашдаконсорциум янада мураккаб integral макроструктурага айлантирилиши мумкин.
Консорциумларнинг ўзига хос хусусиятлари:
консорциум ташкилотини келишув асосида рўйхатдан ўтказиш;
юридик шахс ташкил етган ёки ташкил етмаган ҳолда консорциум тузиш. Юридик шахс шаклидаги консорциумнинг ҳуқуқий шакли акциядорлик жамияти ёки бошқа тадбиркорлик субъектлари бўлиши мумкин.
консорциум доирасида ташкилий тузилмалар йўқлиги, қоида тариқасида, кичик ходимлари бундан мустасно (мисол учун, директорлар консорциуми кенгаши).
консорциумга киритилган компанияларнинг иқтисодий ва ҳуқуқий мустақиллигини тўлиқ сақлаб қолиш, консорциумнинг мақсадларига еришиш билан боғлиқ фаолият бундан мустасно;
консорциумлар кўпинча нотижорат ташкилотлардир.
консорциумларни тузишдан мақсад маълум бир лойиҳани амалга ошириш учун ҳаракатларни бирлаштириш, одатда уларнинг асосий фаолияти соҳасида, наукоилмий ва капитал талаб қиладиган лойиҳаларни, шу жумладан халқаро лойиҳаларни амалга ошириш ёки кредитлар ва акцияларни жойлаштириш бўйича йирик молиявий операцияларни биргаликда ўтказишдир;
компаниялар бир вақтнинг ўзида бир нечта консорциум таркибига кириши мумкин, чунки улар бир нечта лойиҳаларни амалга оширишда иштирок етишлари мумкин.
консорциумлар нафақат фаолиятни мувофиқлаштириш, узоқ муддатли ривожланиш стратегияси, балки ягона инвестиция сиёсати билан ҳам тавсифланади.
Консорциум аъзолари ўзларининг ҳуқуқий ва иқтисодий мустақиллигини йўқотмасликларига қарамай, компаниялар интеграциясининг ушбу шакли юридик жавобгарликка ега бўлган компаниянинг деярли барча афзалликларига ега. У бозор шароитида самарали ишлашга ва капитал талаб қиладиган лойиҳаларни амалга ошириш учун катта миқдордаги инвестицияларни жалб қилишга қодир.
Қоида тариқасида, вазифани биргаликда ҳал қила оладиган илмий-техник, ишлаб чиқариш, хизмат кўрсатиш ва молиявий компанияларнинг саъй-ҳаракатлари ва ресурсларини бирлаштиришни талаб қиладиган шошилинч ва қиммат буюртмалар ва лойиҳаларни сифатли бажариш учун консорциум яратилади. Кўпинча конларни биргаликда ривожлантириш учун консорциумлар тузилади.
Консорциумлар бир нечта банклар, ишлаб чиқариш компаниялари, тадқиқот марказлари ва давлат идоралари томонидан ташкил етилиши мумкин. Улар унинг иштирокчиларининг техник ва тижорат рақобатбардошлигини ошириш учун яратилган. Йирик халқаро инвестиция лойиҳаларини амалга оширишда нафақат саноатчилар, балки молиячиларнинг ҳам саъй-ҳаракатларини бирлаштириш замонавий Консорциумларнинг ўзига хос хусусияти ҳисобланади [3].
Консорциумлар қонунчилигимизда ҳуқуқий шакл сифатида тартибга солинмаган. Амалда, шунингдек, алоҳида консорциумлар тўғрисидаги ҳукумат қоидаларига биноан Консорциумларнинг икки тури қўлланилади [1].
1) вақтинчалик характердаги хорижий шериклар билан алоқалар учун яратилган консорциумлар. Халқаро амалиётда бундай Консорциумларнинг икки тури мавжуд: ёпиқ ва очиқ. Биринчи ҳолда, чет еллик мижоз билан шартнома менежернинг вазифаларини ўз зиммасига олган ва шартномада кўрсатилган мажбуриятларнинг тўлиқ спектрини бажариш учун унга жавобгар бўлган битта ташқи савдо ташкилоти томонидан имзоланади. Иккинчи ҳолда, чет еллик мижозлар билан шартнома консорциумдаги барча шериклар томонидан имзоланади ва уларнинг ҳар бири ўз мулкий улушини тўғридан-тўғри чет еллик мижозга юклайди.
Агар илгари ташқи иқтисодий соҳада ислоҳотларни амалга оширишдан олдин фақат ёпиқ турдаги консорциумлар тузилиши мумкин бўлса, унда барча корхоналарга ташқи иқтисодий фаолият ҳуқуқини бергандан сўнг, уларнинг барчаси чет еллик мижозлар билан муносабатларда тараф бўлиб хизмат қилиши мумкин.
Бундай консорциумлар юридик шахс емас.
2) узоқ вақт давомида ташқи савдо фаолияти учун яратилган консорциумлар. Бундай консорсиумга Совет-Amerika иқтисодий муносабатлари соҳасида махсус яратилган Совет ташқи иқтисодий консорсиуми мисол бўла олади.
СССР Вазирлар Кенгашининг 238 йил 21 мартдаги 1989-сонли қарори билан тасдиқланган Совет ташқи иқтисодий консорциуми фаолияти тўғрисидаги асосий қоидаларда1989 гушбу консорциум аъзолари бизнинг ҳудудимизда Amerika савдо консорциуми аъзолари билан қўшма корхоналар ташкил етишлари шарт еди.
Совет ташқи савдо консорциуми валюта ўзини ўзи таъминлаши ва умуман мувозанат (барчаси биргаликда) асосида ишлаши керак еди қўшма корхоналар унинг аъзолари ва қўшма Штатларда ташкил етилган Amerika консорциуми аъзолари томонидан ташкил етилган.
Қўшма корхона, бошқа қўшма бизнес ташкилотлари сингари (уларга юридик шахс ҳуқуқлари берилган ҳолларда), маълум бир давлатнинг-одатда у ташкил етилган мамлакатнинг юридик шахсидир.
Россия Федерациясида ташкил етилган қўшма корхоналар Россия қонунчилигига биноан юридик шахслардир. "Бироқ, уларнинг ҳуқуқий режими туфайли тегишли ҳуқуқий муносабатларда хорижий елементлар бир қатор борлиги оддий юридик шахслар, фарқ (иштирокчиларидан бири хорижий юридик шахс, хорижий омонатлар, юридик шахс органларида хорижий мутахассислар иштироки, операциялар табиати, ташқи иқтисодий фаолият аҳамияти) [1].
ИНТЕЛСАТ, халқаро сунъий Йўлдош алоқа консорциуми каби бутун давлатлар иштирок етадиган консорциумнинг янги тури пайдо бўлди. Бу унда сармоя ва тизими ўз мўлжалланган фойдаланиш мутаносиб миқдорда ўз акцияларини егалик турли мамлакатлар ҳукуматларини жалб қўшма лойиҳа ҳисобланади [7].
Жаҳон амалиётида кўпинча консорциумлар мавжуд бўлиб, уларнинг аксарияти молиявий типдаги консорциумларга тааллуқли бўлиши мумкин.
Банк консорциуми-бу енг йирик банклардан бири, консорциум раҳбари томонидан кредит, кафолат ёки бошқа банк операцияларини биргаликда ўтказиш, фаолият доирасини кенгайтириш ёки янги бозорларга чиқиш учун вақтинча ташкил етилган банклар гуруҳи.
Кафиллар консорциуми-олинган кредитни кафолатлайдиган маълум бир етакчи банк бошчилигидаги банк гуруҳи.
Кафолат консорциуми-турли хил фаолият турларига ега бўлган бир нечта компаниялар ўртасида улар қабул қилган хавфни тақсимлайдиган ва унинг қопланишини таъминлайдиган келишув.
Кредитни амалга ошириш ёки янги қимматли қоғозларни жойлаштиришни кафолатловчи обуна консорсиуми.
Молиявий консорциум-бу кредитларни жойлаштириш каби йирик молиявий операцияларни амалга ошириш учун бир нечта банкларни бирлаштирадиган вақтинчалик келишув.
Ан експорт консорциуми а ташқи савдо бирлашмаси унга аъзо компанияларнинг експорт операцияларини енгиллаштириш учун бир қатор мамлакатларда ташкил етилган.
Молиявий ёки обуна консорциумлари орасида сиз вақтинчалик ва доимий консорциумларни топишингиз мумкин.
Вақтинчалик консорциумлар нисбатан оз миқдордаги миллий ва хорижий кредит заёмларини жойлаштириш, шунингдек қисқа муддатли операцияларни амалга ошириш учун тузилади.
Доимий консорциумлар одатда маълум бир мамлакатга ёки мамлакатлар гуруҳига кредитларни жойлаштириш билан боғлиқ операциялар, узоқ муддатли инвестициялар учун алоҳида акциядорлик жамиятларининг қимматли қоғозлари билан операциялар билан шуғулланадилар.Мен молиявий амалга, муҳим ҳажмдаги тижорат ва инвестиция операциялари [3].
Молиявий консорциумларни одатда йирик банк ёки банк монополияси бошқаради, улар шартнома иштирокчиларини – консорцияларни танлайдиларконсортов, кредит шартларини ишлаб чиқадилар ёкиакциядорликжамиятларини ташкил қиладилар, ҳуқуқий ҳужжатлар билан шуғулланадилар, биржа котировкасига кредитлар киритадилар, акциялар ва облигацияларни харидорлар орасида жойлаштирадилар. Консорциум аъзолари комиссион ҳақ олиш ҳуқуқини сақлаб қоладилар, унинг миқдори уларнинг кредитни жойлаштиришдаги иштирокидаги улуши, чиқарилган акциялар миқдори ёки консорциум томонидан сотилган акциялар ва бошқа қимматли қоғозлар миқдорига мутаносиб равишда белгиланади.
менежмент иқтисодий консепсияси
2. Консорциумлар яратиш афзалликлари

Консорциум маълум афзалликларга ега, яъни консорциумнинг қуйидаги афзалликлари таъкидланган:

Консорциум ташкил етувчи нотижорат ташкилотлари юридик шахсни ташкил етишлари ва рўйхатга олиш ва кейинчалик қайта рўйхатдан ўтказиш билан боғлиқ вақт, ташкилий ва молиявий харажатларни ўз зиммаларига олишлари шарт емас.
Ҳаракатчанлик, алоҳида иштирокчиларнинг кириш ва чиқиш тезлиги, бу кўплаб иштирокчиларни жалб қилади. Шартномани имзолаш кифоя ва янги иштирокчи қўшимча рўйхатга олиш ва лицензиялаш тартибисиз ўз фаолиятига қўшилади.
Ассоциациядан фарқли ўлароқ, консорциум кириш тўловларини ва кейинчалик мунтазам аъзолик бадалларини олиш учун мажбурий ҳуқуқий талабнинг йўқлиги билан тавсифланади. Қўшилиш арафасидаги иштирокчилар пуллари учун нима олишларини билишни исташади. Ва бу ҳар доим ҳам олдиндан маълум емас. Ушбу омил кўплаб потенциал аъзоларни ассоциацияга қўшилишдан сақлайди.
Кейинги фойда (консорсиумни уюшмалардан ҳам ажратиб туради) шундан иборатки, уюшмалар аъзоларидан фарқли ўлароқ, консорсиумни тузиш тўғрисидаги битимда бошқа шартлар махсус назарда тутилган бўлмаса, уни тарк етган шериклар (иштирокчилар) консорсиум томонидан тузилган хўжалик шартномалари учун муддат давомида жавобгар бўлмайди бундай иштирокчи уни тарк етгандан сўнг унинг таркибида бўлганда;
Умумий йўлида ҳисса қобилияти (тўпланган капитал) пул ва мол-мулк, ҳам, шунингдек, professional ва бошқа билим сифатида, кўникмалари, қобилият, шунингдек иш обрўси сифатида, бизнес уланишлар, тажриба, ахборот, савдо белгиси ва моддий ва номоддий активлар барча мумкин бўлган турлари, шунингдек махсус ҳуқуқлари мажмуалари ва томонлар умумий ишларга рози бўладиган бошқа бадаллар. Шерик тўпланган капиталга ўз мулкини қўшган пайтдан бошлаб у биргаликдаги умумий мулкка айланади (агар шартномада бошқача тартиб назарда тутилмаган бўлса);
Мулкий ва номулкий омонатларнинг барча турлари томонларнинг келишуви билан пул кўринишида баҳоланиши мумкин. Бундай ҳолда, агар томонлар томонидан бошқача тартиб белгиланмаган бўлса, томонларнинг бадаллари тенг қийматга ега деб ҳисобланади. Бу шуни англатадики, бу ерда експерт баҳоси талаб қилинмайди. Иштирокчилар ўзлари ихтиёрий равишда ўзлари қўшган барча турдаги бадалларнинг қийматини баҳолашда експерт сифатида ҳаракат қилишни ўз зиммаларига оладилар. Бундай ҳолда, битта иштирокчи томонидан қўшилган 1 000 000 (бир million) рубл миқдоридаги пул миқдори иштирокчиларнинг розилиги билан бошқа иштирокчилар томонидан киритилган бизнес алоқалари ёки маълумот, билим ёки ишбилармонлик обрўсига мос келиши мумкин;
Консорсиумнинг фойдаси-бу унинг ишларини ўзига хос бошқариш бўлиб, унинг асосида иштирокчиларнинг ҳар бири ўз номидан битимлар тузиш ҳуқуқига ега бўлиб, Консорсиумнинг вакили ва унинг "ҳамраиси"ҳисобланади. Шу билан бирга, уларнинг ҳар бири консорциум манфаатларини кўзлаб ҳаракат қилади ва тузилган битим доирасида ўз ҳаракатлари учун тўлиқ мулкий жавобгарликни ўз зиммасига олади. Шу билан бирга, бошқа иштирокчиларнинг розилигисиз тузилган битимнинг максимал ҳажми уларнинг қўшма қарори билан чекланиши мумкин. Бошқа иштирокчилар консорсиум номидан амалга ошириладиган фаолият муносабати билан юзага келадиган мажбуриятлари учун биргаликда ва узил-кесил жавобгар бўладилар;
Мослашувчан ва ўзгарувчанлик назорат қилиш схемаларини консорциум, деб мажбур бўлган бўлиши мумкин, амалий ва бошқа назорат модели, қачон бир консорциум назорат қилиш, ҳаммаси емас, лекин баъзи махсус белгиланган аъзолари ва бу мумкин, деб мумкин, улар бошқариш "бош" бир товар, бошқа молиявий фаолияти, учинчи – стратегик режалаштириш ва ривожлантириш, тўртинчи – ташкил етиш, реклама, бешинчи – лойиҳа бошқариш ва ҳ.k. Бундай ҳолда, бир нечта бошқарув компаниялари яратилади, уларнинг ҳар бири ўз ваколати доирасида функционал бошқарувни амалга оширади. Бу ерда сиз консорциум аъзоларининг ихтисослашув имкониятларини, уларнинг бошқа имкониятларини ва уларнинг ҳуқуқий мақоми ва солиқ режимининг ўзига хос хусусиятларини ҳисобга олишингиз мумкин. Шу билан бирга, консорциумнинг барча аъзолари юқори сифатли бошқарув даражасидан фойдаланадилар;
Консорсиумнинг ижро етувчи ва назорат қилувчи органлари приемлемойумумий ишларни бошқариш учун енг мақбул шаклларда тузилиши мумкин ва уларга бундай мансабдор шахслар мақомига енг мос номлар берилиши мумкин.
Консорциумни бошқариш схемаси исталган вақтда унинг иштирокчилари томонидан ўзгартирилиши мумкин ва масалан, иштирокчилардан бири консорциумнинг барча ишларини ягона назорат остига олиши мумкин. Шу билан бирга, қўшма фаолият ёзувларини юритадиган юридик шахс қўшимча балансни юритиш мажбурияти ва алоҳида бухгалтерия ҳисобини юритишда, шунингдек биргаликдаги фаолият учун қўшимча қийинчиликларга ега еканлигини ёдда тутиш керак;
Халқаро ва маҳаллий амалиётда кенг қўлланилгандек, капитални асосий соҳаларга бирлаштириш, унинг иштирокчилари олдида турган устувор дастурлар ва вазифаларни ҳал қилиш имконияти. Бундай консорциумлар баъзан йирик лойиҳани молиялаштиришга мажбур бўлган банклар орасидан, кўп миллатли лойиҳани амалга ошираётган қурилиш корпорацияларидан, масалан, қувур линиясини ётқизиш учун яратилади;
Унинг барча иштирокчилари учун мақбул солиқ режимини яратиш қобилияти. Агар консорциумнинг молиявий ҳолатини имтиёзли солиққа тортиш мақомига ега бўлган компания бошқарса, буни амалга ошириш мумкин. Шунга қарамай, Россия Федерацияси солиқ органларининг талабларига мувофиқ, ҳатто оддий шериклик (консорциум) чет еллик иштирокчиларни ўз ичига олган бўлса ҳам ва чет еллик иштирокчининг амалдаги қонуни шартномада еълон қилинган бўлса ҳам, умумий ишларни бошқариш, биринчи навбатда, умумий балансни бошқариш Россия иштирокчисига топширилиши кераклигини ҳисобга олиш керак;
Консорциум аъзолари орасида ҳаракатчанлиги туфайли хатарларни минималлаштирадиган турли хил ташкилий ва ҳуқуқий комбинациялардан фойдаланиш мумкин. Масалан, чекланган мулкий жавобгарлик мақомига ега бўлган консорциум аъзоларидан бирига алоҳида битимлар ёки шартномалар тайинлаш мумкин. Табиийки, бошқа бир қатор тафсилотларни келишиб олиш керак бўлади, аммо принципиал жиҳатдан бу ёндашув чиқариб ташланмайди;
Умумий мақсадлар учун ишлатилиши мумкин бўлган таниқли савдо белгиси ("тарғиб қилинган бренд") билан компанияни жалб қилиш қобилияти.
Бундай ҳолда, ушбу комбинациянинг қуйидаги вариантлари мумкин:
1. Умумий манфаат учун ишлатиладиган компаниялардан бири учун товар белгисини рўйхатдан ўтказиш. Бундай ҳолда, товар белгисига ега бўлмаган компаниянинг консорциумдан чиқарилиши бошқа иштирокчиларни ундан фойдаланиш ҳуқуқидан маҳрум қилмайди ва умуман консорциумнинг машҳурлигига таъсир қилмайди. Табиийки, товар белгисини рўйхатдан ўтказиш шундай шартга бўйсуниши керакки, товар белгиси шартнома тарафларининг қарори билан ўтади ва ҳар доим консорциумда қоладиган компанияларга топширилади. Ушбу параметр консорциум консорциумнинг барча иштирокчилари учун "соябон" савдо белгисига айланиши мумкин бўлган таниқли савдо белгисига ега компания асосида яратилганда ўринли бўлади.
2. Яна бир variant мумкин, консорциум тузишда консорциумнинг барча аъзолари консорциум аъзолари бўлгандагина бир хил фойдаланиш ҳуқуқига ега бўлган жамоавий савдо белгиси рўйхатга олинади.
3. Дўстона жамоавий қўллаб-қувватлаш орқали бозорга жамоавий кириш учун турли хил комбинациялар ва комбинацияларда бир нечта товар белгиларини рўйхатдан ўтказиш мумкин.
Консорциумнинг навбатдаги афзаллиги шундаки, агар тижорат фаолиятини амалга ошириш мақсадида оддий шериклик ташкил етилса, иштирокчи фақат фуқаро бўла олмайди. Бу, албатта, юридик шахс ташкил етмасдан якка тартибдаги тадбиркор томонидан тақдим етиладиган хўжалик юритувчи субъект бўлиши керак. Ёки нотижорат ташкилот тадбиркорлик субъекти мақомини олиши керак; Россия қонунчилигига биноан, иштирокчилари ўзларининг уюшмаларини учинчи шахсларга ошкор қилмаслик ҳуқуқига ега бўлган махфий оддий шерикликни яратишга рухсат берилади, яъни унинг мавжудлиги ва фаолияти тўғрисидаги маълумотлар ошкор етилмаслиги мумкин. Яъни, аслида, биз махфий консорциумнинг имконияти ҳақида гапирамиз [4].
Шундай қилиб, консорциум одну из форм объединений, создаваемых - бу бир нечта банклар, корхоналар, компаниялар, фирмалар, тадқиқот марказлари ва давлатлар ўртасида совместного проведения крупных кредитлар, акцияларни жойлаштириш ёки илм-фан ва капитални талаб қиладиган лойиҳаларни амалга ошириш бўйича йирик молиявий операцияларни биргаликда ўтказиш тўғрисидаги келишув асосида яратилган бирлашмалар шаклларидан биридирнауко, шу жумладан халқаро. Натижада , банк ва саноат капитали бирлашади, аммо консорциум шериклари ўзларининг иқтисодий ва ҳуқуқий мустақиллигини тўлиқ сақлаб қоладилар, консорциум мақсадларига тегишли фаолият бундан мустасно. Консорциумлар унинг иштирокчиларининг рақобатбардош позицияларини мустаҳкамлаш учун ташкил етилади.

Хулоса

Консорциум-бу иқтисодий жиҳатдан мустақил фирмаларнинг вақтинчалик бирлашмаси бўлиб, унинг мақсади уларнинг мувофиқлаштирилган бизнес фаолиятининг ҳар хил турлари бўлиши мумкин, кўпинча буюртма олиш ва уларни биргаликда бажариш учун биргаликда кураш учун.
Консорциум корхоналар томонидан аниқ вазифаларни ҳал қилиш учун вақтинчалик ихтиёрий бирлашма сифатида яратилади – йирик мақсадли дастурлар ва лойиҳаларни, шу жумладан илмий-техник, қурилиш, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва бошқаларни амалга ошириш. Ҳар қандай мулкчилик шаклидаги корхоналар гуруҳи томонидан давлат дастурини амалга ошириш учун консорсиум тузилиши мумкин.
Консорциум доирасида роллар шундай тақсимланадики, ҳар бир иштирокчи енг паст ишлаб чиқариш харажатлари билан енг юқори техник даражага еришган фаолият соҳасида ишлайди.
Консорсиумни ташкил етишдан мақсад, одатда, йирик инвестиция лойиҳасини амалга оширишдан иборат. Узоқ муддатли ишлашда консорциум янада мураккаб integral макроструктурага айлантирилиши мумкин.
Консорциум вазифани биргаликда ҳал қила оладиган илмий-техник, ишлаб чиқариш, хизмат кўрсатиш ва молиявий компанияларнинг саъй-ҳаракатлари ва ресурсларини бирлаштиришни талаб қиладиган шошилинч ва қиммат буюртмалар ва лойиҳаларни сифатли бажариш учун яратилган.
Амалда, шунингдек, алоҳида консорциумлар тўғрисидаги ҳукумат қоидаларига биноан Консорциумларнинг икки тури қўлланилади.
Вақтинчалик характердаги хорижий шериклар билан алоқалар учун тузилган консорциумлар.
Консорциумлар узоқ вақт давомида ташқи савдо фаолияти учун яратилган.

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати

1. 
   БогусловскийM. M. Мезҳдународное частное право [халқаро хусусий ҳуқуқ]. Кириш коди: [http://kul-lib.narod.ru/bibl.files/MPL/GL5.html]
   
2. 
   Корецкий, В. M. Англия-Amerika доктринаси ва хусусий халқаро ҳуқуқ амалиёти бўйича иншолар – 197-395 бетлар.
   
3. 
   Консорциум / електрон ресурс. Код доступа: [http://www.grandars.ru/college/ekonomika-firmy/konsorcium.html]
   
4. 
   Консорциум / електрон ресурс. Кириш коди: [http://www.vuzlib.org/beta3/html/1/4344/4430/]
   
5. 
   ЛадйзҳенскийA. M. Теория националности юридическикҳ лиц в мезҳдународном частном праве [хусусий халқаро ҳуқуқда юридик шахсларнинг миллати назарияси]Ладыженский //. ехалқаро ҳуқуқнинг Совет йилномаси, Москва, 1966, 260-275 бетлар.
   
6. 
   ЛунцL. A. Мезҳдународное частное право [хусусий халқаро ҳуқуқ].Лунц. - 90-110 бетлар.
   
7. 
   Компаниялар интеграциясининг ташкилий шакллари / електрон ресурс. Кириш коди: [http://area7.ru/referat.php?15624]
   
8. 
   Қўшма иқтисодий фаолиятнинг ҳуқуқий шакллари / електрон ресурс. Код доступа: [http://studentu-vuza.ru/grazhdanskoe-pravo/mezhdunarodnoe-chastnoe-pravo/pravovyie-formyi-sovmestnoy-hozyaystvennoy-deyatelnosti.html]
   
9. 
   Биргаликдаги иқтисодий фаолиятнинг ҳуқуқий шакллари. Биргаликдаги иқтисодий фаолият шакллари. Консорциумнинг қўшма иқтисодий фаолият шакли / електрон ресурс сифатида хусусиятлари. Кириш коди: [http://www.academy35.ru/node/119434]
   
10. 
    Қўшма иқтисодий фаолиятнинг ҳуқуқий шакллари / електрон ресурс. Кириш коди: [http://ufalaw.narod.ru/5/m4p/vegy/glava6.html]
    

Жойланди Allbest.ru