1. Ko’llar, ularning turlari va tarqalishi. Botqoqlar va ularning turlari va tarqalishi. Suv omborlari va ularning tarqalishi



Download 1,12 Mb.
bet7/7
Sana10.03.2022
Hajmi1,12 Mb.
#488717
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
7-mavzu

12-rasm. Morenalar.

Muzlik relyef shakllari orasida, morena tepalaridan tashqari, baland tog’lardagi karlar, tsirklar va troglar ham muhim ahamiyatga ega. Tog’ yon bag’irlardagi shakli kresloga o’xshash chuqurliklar karlar deb ataladi; ularning uch tamoni tik jarlik (devor) bilan o’ralgan, to’rtinchi tamon esa ochiq bo’ladi; karlarning tagi yassi yoki to’lqinsimon hamda silliqlangan bo’ladi.
Muzlik sirklari deb yassi yon bag’irlarda emas, vodiyning boshlanishidagi karlarga aytiladi.
Karlar va sirklar quyidagicha hosil bo’ladi. Yon bag’irlarning pastqam joylarida yoki vodiylarning yuqori qismlarida qorlar atrofdagi baland joylardagiga qaraganda ancha qalin bo’ladi; bu qorlar yozda uzoq yotadi yoki kelgusi qishgacha erimaydi. Qor suvlarining kunduzi yoriqlarga kirib, kechasi muzlab qolishi nival nurashga sabab bo’ladi. Yumshoq g’ovak gruntni suv va muz oqizib ketadi. Past yerlar asta - sekin chuqurlasha borib, bu yerda qorning to’planishiga sharoit tug’iladi. Qor ancha qalinlashib ketgandan so’ng muzga aylanadi va tsirk muzlikning to’yinish oblastiga aylanadi. Muzlar errozion yoki tektonik vodiydan pastga siljib tushayotganda bu vodiylarni o’yib, ularda uzun tog’orasimon shakllar hosil qiladi. Bunday vodiylar troglar deb ataladi. Hozirgi zamon troglari va karrlari qor chegarasida va undan balanddadir. Qadimgi muzliklar bilan bog’liq bo’lgan trog va sirklar qor chizig’idan pastda bo’ladi.
Talabalar bilimini mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar:
1. Ko’l nima? Ular qozaning vujudga kelishi jihatdan qanday turlarga bo’linadi?
2. Ko’llar minerallashishi darajasi jihatdan qanday turlarga bo’linadi.
3. Kriosfera nima va u suvning qanday turlarini uz ichiga oladi.
4. Muzliklarning to’yinishini gapirib bering.
5. Nima sababdan muzliklar asosan Artika, Antarktida va baland tog’larda joylashgan. Ularning qanday ahamiyati bor?
6. Muzliklarning qanday turlari mavjud? Ularning xarakterli xususiyatlarini tushuntirib bering.
7. Botqoqliklar qanday omillar ta’sirida rivojlanadi?


1 Strahler, Alan H, “Introducing physical geography”. 2003, 469, 556- bet (mazmun-mohiyatidan foydalanildi)

Download 1,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish