1. Kirish. Kompyuterning apparat dasturiy ta’minoti va operatsion tizimlar. Key Point

6.2. Belgili ma’lumot turi va ular ustida operatsiyalar
Key Point. Belgili ma’lumot turi faqat bitta belgini ifoda etadi.
C++ da sonli qiymatlarni qo`shishda belgilarni ham ishlatish mumkin. Belgili ma’lumot turi (char) o`zida faqat bitta belgini saqlaydi. Belgili literallar bittalik qo`shtirnoqlar (‘ ’) orasiga olib yoziladi. Buni quyidagi kodda ko`rish mumkin:
char letter = 'A';
char numChar = '4';
Birinchi kodli satrda letter nomli char o`zgaruvchiga A belgisi, Ikkinchi kodli satrda esa, numChar nomli char o`zgaruvchiga 4 belgisi ta’minlanyapti.
4.2.1. ASCII Code
Kompyuterlar ichki tizimda ikkilik raqamlardan foydalanadi. Kompyuter xotirasida belgilar ikkilik sonlar (0 va 1) ketma-ketligi ko`rinishida saqlanadi. Belgining ikkilik sonlar ketma-ketligidagi ko`rinishga keltirilishi shifrlash deb ataladi. Belgilarni shifrlashning bir nechta yo`llari mavjud. Mavjud barcha belgilar shifrlash sxemasi da shifrlangan bo`ladi.
Ko`pchilik kompyuterlarda kata va kichik harflar, raqamlar, tinish va boshqaruvchi belgilarni ifodalash uchun 8 bitli ASCII (American Standard Code for Information Interchange – Axborot almashish uchun amerikacha standart kod) shifrlash sxemasidan foydalaniladi. 4.4-jadvalda ko`p qo`llaniladigan belgilarning ASCII sxemasidagi tartib raqami keltirilgan. Ko`pchilik tizimlarda char turining xotiradagi hajmi 1 baytni tashkil qiladi.
4.4-jadval. Ko`p qo`llaniladigan belgilarning ASCII sxemasidagi tartib raqami