1. Kirish Jarayonlar aloqasi Masofaviy jarayon chaqiruvi

Jarayonlar aloqasi
Jarayonlarning bevosita aloqasi va ular harakatini sinxronlash uchun mumkin bo’lgan mexanizmlari. Bulardan eng ko’p tarqalgani – xabarlar tizimi; buning uchun jarayonlar o’zaro umumiy o’zgaruvchilarga murojaat qilmasdan aloqa qiladi.
Jarayonlar o’rtasida aloqa vositasini quyidagi ikkita amal ta’minlaydi:
· send (message ) – message xabarini uzatish; xabar o’lchami o’zgarmas yoki o’zgaruvchan bo’lishi mumkin;
· receive (message ) – message buferiga xabar qabul qilish.
Agar P va Q jarayonlar o’zaro aloqani talab qilsa, ularga quyidagilar zarur bo’ladi:
· Bir biri bilan aloqa o’rnatish (communication link)
· Xabarlarni send/receive ko’rinishda almashish.
Aloqani amalga oshirish fizik (umumiy xotira, shina qurilmasi) yoki mantiqiy (mantiqiy xususiyatli) bo’lishi mumkin.
Jarayonlar o’rtasida aloqa mexanizmini amalga oshirishda quyidagi savollarga yechim topish kerak bo’ladi:
· Aloqa qanday o’rnatiladi?
· Ikkitadan ko’p jarayonlar bilan aloqa o’rnatish mumkinmi?
· Berilgan ikkita jarayon o’rtasida nechta aloqa o’rnatish mumkin?
· Aloqa chizig’ining o’tkazish qobiliyati qanday?
· Xabar uzunligi aloqa chizig’i bo’yicha o’zagrmas yoki o’zgaruvchi hisoblanadimi?
· Aloqa yo’naltirilmagan yoki ikkiyo’nalishli (dupleks) hisoblanadimi?
Savollarning berilgan nazorat ro’yxatidan jarayonlarning turli xil aloqa usullarini tahlil qilishda foydalaniladi. 
Jarayonlarning bevosita aloqasi
Jarayonlarning bevosita aloqasi (direct communication) oshkor ravishda bir-birini nomlab oladi – nomlari yoki adresi (ko’rsatkichlari) bo’yicha. Adres (ko’rsatkich)lar chaqiriladigan aloqa buyruqlari bo’lishi mumkin, masalan:
· send (P, message ) – P jarayonga xabarni yuborish;
· receive (Q, message ) – Q jarayondan xabarni olish.
Ushbu kommunikatsiya usulida aloqa chizig’i xossalari nazorat ro’yxati bo’yicha quyidagicha bo’ladi:
· aloqa avtomatik o’rnatiladi (uni operatsion tizim yoki alohida kommunikatsiya vositasi amalga oshiradi).
· Aloqa faqat o’zaro bog’liq jarayonlarning bitta juftligini birlashtiradi.
· Jarayonlarning har bir juftligida hamma vaqt faqat bitta aloqa bo’ladi.
· Aloqa yo’naltirilmagan bo’lishi mumkin, lekin, qoida bo’yicha u ikki yo’nalishli bo’ladi (jarayon boshqasidan oshkor ravishda xabar qabul qilishi va unga xabar uzatishi mumkin).