1 kinematik juftlar klassifikatsiyasi 1-jadvalda kinеmatik juftlarning klassifikatsiyasi misоllar tariqasida kеltirilgan

12.Tezlik rejalarining nazariy asosi
Mexanizmlarni kinematik tahlil qilishda grafoanalitik usul qo`llaniladi. Bunda vektor tenglamalardan foydalanib, tezlik rejalari quriladi. Tezlik va tezlanish rejalarining vektor tenglamalardan foydalanib qurishni birinchi bo`lib 1870 yilda Otto Mor taklif etgan va ishlab chiqqan.
Mexanizm bo`g’inlari nuqtalarining shu ondagi tezliklari miqdorlari va yo`nalishlariga teng vektorlarni kesmalar tarzida chizmada ko`rsatilishiga yoki bo`g’inlarning tezlik rejalari qutblari bitta nuqtada bo`lgan chizmaga mexanizmni tezlik rejasi deb ataladi.
Mexanizm tarkibida bo`g’inlarning uch xil tekis harakatini uchratish mumkin: qo`zg’almas o`q atrofida aylanma harakat, to`g’ri chiziqli ilgarilanma-qaytma harakat va ikkala harakatni o`z ichiga oluvchi tekis murakkab harakatdir. Quyida turli harakatlanuvchi bo`g’inlarning tezlik rejalariga to`xtalamiz.


Tezlik rejalarining xossalari quyidagilardir
1. Tezlik rejasining R-qutbidan o`tuvchi vektorlar absolyut tezliklarni ifodalaydi (Rv. Rs).
2. Nuqtalarni o`zaro tutashtiruvchi va qutbdan o`tmaydigan vektorlar nisbiy tezlikni ifodalaydi (vs, sd…)
3. Tezliklari nolga teng nuqtalar qutbda yotadi.
4. Tezliklar rejasidagi nisbiy tezliklardan xosil bo`lgan rasm mexanizmdagi bo`g’in rasmiga o`xshash bo`lib, unga nisbatan 90⁰ burilgan bo`ladi.

13. 1-sinf 2-tartibli mexanizm xolatiga tezlik rejasini qurish.

Turli Assur guruxlaridan iborat bo`lgan mexanizmning (6.4a-rasm) berilgan xolati uchun tezlik rejasi qurish bilan tanishamiz.
Quyidagilar berilgan l_AB, l_BC, l_CD, l_ED, l_EF, (mm),

6.4-rasm.