1. Kichik maktab Yoshidagi bolalarning xulq-atvor xususiyatlari

 
5.5.Kichik maktab Yoshidagi bolalarning emotsional
xususiyatlari 
Kichik maktab Yoshidagi o‘quvchilarning hislari o‘zining ancha barqarorligi, 
anglanganligi bilan maktabgacha Yoshdagi bolalarning hislaridan farq qiladi, bu 
hislar anchagina osoyishtalik bilan o‘tadi, ancha chuqur va kuchli bo‘lib qoladi. 
Kichik 
maktab 
Yoshidagi 
o‘quvchilarning umumiy emotsional tonusida 
xushchaqchaqlik, ruhiy tetiklik kayfiyati ustunlik qiladi. Darslarda va tanaffus 
vaqtlaridagi o‘yinlarda ular quvnoq va tetik bo‘ladilar. Bunday holat esa kichik 
maktab Yoshidagi o‘quvchilarning emotsional hayotida norma bo‘lib hisoblanadi. 
Kichik maktab Yoshidagi bolalarning emotsional hayoti ta’lim va tarbiyaning ta’siri 
ostida ancha kengayadi. Maktabgacha Yoshdagi bolalarning hislaridan farqli 
ravishda kichik maktab davrida hislarning yo‘nalganligida katta tabaqalanish yuzaga 
keladi. Bu Yoshda oliy hislarning barcha turlari rivojlanishni boshlaydi. 
Kichik maktab Yoshidagi o‘quvchilarning his-tuyg‘ulari ularning faoliyatida 
namo yon bo‘ladi va rivojlanadi. Kichik maktab Yoshidagi o‘quvchilar o‘zlarining har 
bir faoliyat natijalariga baho bera oladilar. Baho kishida qoniqish va qoniqmaslik 
hislarini yuzaga keltirishi mumkin bo‘lib, bu hislar bolani yaxshi o‘qishga ruhlantiradi. 
Ba’zan past baho olish orqali yuzaga kelgan salbiy hislar chuqurlashib, 

---

o‘qituvchining noto‘g‘ri reaksiyasi va kattalarning doimiy tanbeh va tanqidlari 
oqibatida bolaning xarakter xislatiga aylanib qolishi mumkin. Boshlang‘ich sinf 
o‘quvchilarining faoliyatlari uchun ijobiy baho olishlariga yordam beruvchi asosiy 
hislardan biri intellektual hislardir. Odamning aqliy faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan 
hislar intellektual hislar deb ataladi. Bilishga qiziqish, taajjublanish va hayron qolish 
hislari, ishonch, ishonchsizlik va shubhalanish hislari intellektual hislar qatoriga 
kiradi. 
Bunday hissiyotlar har xil nazariy va amaliy savollar tug‘ilganida, vazifa va 
masalalarni hal qilish chog‘ida, biror yangilikni o‘zlashtirish va bilish chog‘ida paydo 
bo‘ladi va his qilinadi. Kichik maktab Yoshidagi o‘quvchilarning intellektual hislari 
bilish jarayonida rivojlanadi.O‘quv faoliyatida bolalar katta hajmdagi bilimlar va 
faktlarga duch kelib, ular bolalarda taajublanish, ishonchsizlik, quvonch, hislarini 
yuzaga keltirib, qiziquvchanlik, urinchoqlik va shu kabi boshqa hislarning 
shakllanishiga asos bo‘ladi. 
O‘qish jarayonida Yoshi kattalashib, tajribasi orta borgan sari, oqilona