1. Kiberxavfsizlikni fundamental terminlari

OSI modeli
• OSI modeli tarmoq bo‘ylab ma’lumotlar almashinuvini aniqlashtirish uchun taqdim
etilgan model U qolib bo‘lib, bir qurilmadan tarmoq orqali boshqa qurilmaga
ma’lumot oqib o‘tishini tasvirlaydi
• OSI modeli ikki nuqta orasidani aloqani 7 ta turli sathlar guruhiga ajratadi
Kiberxavfsizlik asoslari (CSF1316)
OSI modeli
OSI modeli quyidagi xususiyatlarga
ega:
tarmoq bo‘ylab amalga oshirilgan aloqani oson
tushunilishini ta’minlaydi
dasturlar va qurilmalar ishlashini ko‘rsatadi
foydalanuvchilarga yangi topologiyani tushunishga
yordam beradi
turli tarmoqlar orasidagi funksional
boqliqliklarni oson solishtirish imkoniyatiga ega
7 qatlamli OSI modelini ishlab
chiqishda foydalanilgan
prinsiplar quyidagilar:
Har bir sath turli tushunchalarga va umumiy
ko‘rinishlarga ega bo‘lishi mumkin Shuning uchun har
bir sathni yaratish abstraksiya darajasiga asoslanadi
Har bir sath turli vazifani bajarishga muhtoj
Har bir sathda amalga oshirluvchi vazifa ushbu sathda
ishlovchi standart protokollarga asoslanishga
mavjur
Barcha vazifalar bir xil sathda taqdim etilmasligi
zarur Sathni tanlinishi amalga oshiriluvchi
funksiyalar soniga bog‘liq bo‘ladi
TCP/IP modeli
Ilova sathi
Transport sathi
Tarmoq sathi
Kanal sathi
Kiberxavfsizlik asoslari (CSF1316)
OSI va TCP/IP modellarining taqqosi
Kiberxavfsizlik asoslari (CSF1316)


45 Komp’yuter tarmoq topologiyalarini tushuntiring
Yulduz topologiyasi
Ushbu topologiya quyidagi afzalliklarga
ega:
• markaziy xab yoki tugun orqali tarmoqni
markazlashgan holda boshqarish;
• topologiyaga osonlik bilan yangi tugunni
kiritish yoki olib tashlash imkoniyati;
• bir kompyuter tugunining buzilishi
qolganlarining ishiga ta’sir qilmaydi;
• tarmoqdagi bo‘lgan uzilishni osonlik
bilan aniqlash mumkin va muammoni
osonlik bilan bartaraf etish imkonini
beradi