1. Kashfiyot tarixi Tabiatda bo'lish



Download 52,7 Kb.
bet5/14
Sana14.01.2022
Hajmi52,7 Kb.
#362918
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
salitsil kislota

4. Kimyoviy xossalari

salitsil kislotasi benzol

Salitsil (eski nomi "spiral") kislotasi HOC 6 H 4 COOH formulasiga mos keladi; uning molekulasida gidroksil (-OH) va karboksil (-COOH) guruhlari bo'lgan benzol halqasi mavjud, ya'ni. salitsil kislotasi - aromatik gidroksid kislotasi. Salitsil kislotasining benzol halqasining reaktivligi qarama -qarshi mezomerik va induktiv ta'sirga ega bo'lgan ikkita o'rinbosar: donor gidroksil funktsional guruhi va akseptor karboksil guruhi mavjudligi, shuningdek, karboksilatni barqarorlashtiruvchi molekula ichidagi vodorod bog'lanishining shakllanishi bilan belgilanadi. ion, bu uning kislotaliligining oshishiga olib keladi. Natijada, salitsil kislotasi benzoik kislotaga qaraganda ancha engilroq, lekin fenol kabi faol emas, elektrofilik almashtirish reaktsiyalariga kiradi.

Nukleofil almashinuvi gidroksilning orto va para-pozitsiyalariga yo'naltiriladi va ko'pincha dekarboksillanish bilan kechadi: masalan, salitsil kislotasining nitratsiyasi pikrik kislota (2,4,6-trinitrofenol) hosil bo'lishiga va bromlanishiga olib keladi. 2,4,6-tribromofenol.

1. Isitilganda fenol hosil bo'lishi bilan dekarboksillanish sodir bo'ladi:

C 6 H 4 (OH) COOH> C 6 H 5 OH + CO 2

2. Salitsil kislotasi benzol halqasida nukleofil almashtirish reaksiyalariga kiradi:

a) 2,4,6-trinitrofenol hosil bo'lishi bilan nitratlash:

C 6 H 4 (OH) COOH + 3HNO 3> C 6 H 2 (NO 2) 3 OH + CO 2 + 3H 2 O

b) 2,4,6-tribromofenol hosil bo'lishi bilan bromlanish:

C 6 H 4 (OH) COOH + 3Br 2> C 6 H 2 Br 3 OH + CO 2 + 3HBr

3. Gidroksid kislota sifatida esterifikatsiya reaktsiyalariga kiradi, efirlar hosil qiladi:

C 6 H 4 (OH) COOH + C 2 H 5 OH> C 6 H 4 (OH) COOS 2 H 5 + H 2 O

4. Ishqoriy metal gidroksidi ta`sirida salitsil kislotasi eriydi, shu bilan ishqoriy metalning fenolat tuzini hosil qiladi:

C 6 H 4 (OH) COOH + NaOH> C 6 H 4 (OH) COONa + H 2 O

5. Ishqoriy metall karbonatlar ta'sirida salitsil kislotasi karboksil va fenolik gidroksilning har xil darajada kislotaliligini namoyon etishga qodir. Reaksiya tuzlarning hosil bo'lishi bilan sodir bo'ladi. Bunda salitsil kislotaning karboksil guruhi gidroksidi metal karbonatlarni parchalab, kuchsiz karbon kislotasini almashtiradi. Fenolik gidroksil karbonat kislotaga qaraganda kuchsiz kislotali xususiyatlarga ega va erkin bo'lib qoladi, chunki u bu tuzlarni parchalashga qodir emas:

2C 6 H 4 (OH) - COOH + Na 2 CO 3> 2C 6 H 4 (OH) - COONa + H 2 O + CO 2

6. Salitsil kislotasini aniqlashning sifatli usuli temir (III) xlorid bilan kuchli ko'k-binafsha rangli komplekslarning hosil bo'lishiga asoslangan. Bu xususiyat nafaqat suvli, balki spirtli eritmada ham namoyon bo'ladi.




Download 52,7 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish