1. Jismnoiy tarbiya o`qitish prinsiplari

Izokinetik taranglashish uslubi. Izometrik taranglashishning bir yondashuvdagi muddati 6-8 s, bu mashqlarda kuchlanish darajasi 70-100% atrofida tebranib turishi mumkin.

Kuch yuklamalarining ayrim seriyalari o`rtasiga dam olish oraliqlari kiritiladi, ular yurak qisqarishlari pasayishi 110-120 zarba daq.ga yetguncha davom etishi kerak. Tezkorlik yuklamalarini bajarish vaqtida dam olish oraliqlari davomiyligi 1,5-3 daqiqagacha tebranib turadi.

Maksimal tezkorlikning rivojlanishi vaqtida mushak massalarining o`sishi hisobidan 15-30 s lik nisbatan qisqa dam olish tanaffuslaridan foydalaniladi. Mahalliy va umumiy xususiyatli mashqlarda ham – 40-60 s.

Yolg`iz harakat, masalan, 5 marta sakrash, 5 marta cho`nqayib o`tirib-turish yoki bosh ustida 5 marta qarsak chalish (yoki maksimal tezlikdagi murakkab bo`lmagan har qanday harakatlar) ning bajarilish vaqtini aniqlash mumkin. 5 ta mashqning bajarilish vaqti ro`yxatga olinadi. So`ngra esa yolg`iz harakatlarning bajarilish vaqti hisoblab chiqiladi. Ular qancha kam bo`lsa, tezlikning rivojlanish darajasi shunchalik yuqori bo`ladi.

Panjalar harakati tezligini 5 yoki 10 s ichida qog`ozga qalam bilan mumkin qadar ko`p miqdordagi nuqtalarni belgilab aniqlash mumkin. Sport bilan shug`ullanmaydigan maktab o`quvchilari to`g`risidagi ma’lumotlar 4-jadvalda keltirilgan.

Yosh va tezlikning o`zgarishi bilan kichik maktab yoshidagilarda yuqori sinf o`quvchilariga qaraganda tezlik ko`proq jadal rivojlanadi. Tezlik, mushak kuchi, texnika, bukilish, jadallashtirish darajasiga layoqatlilik, iroda zo`r berishning darajasi bilan mustahkam bog`langan.

Oddiy va murakkab harakatlantiruvchi reaksiyaning tezligini tarbiyalash muhim ahamiyatga ega.

Harakatlantiruvchi reaksiya tezligi ta’sirga javob berishning yashirin vaqti bilan belgilanadi. Reaksiyalar oddiy va murakkab bo`ladi. Oddiy reaksiya oldindan ma’lum bo`lgan (to`satdan paydo bo`ladigan) signalga ilgaridan ma’lum bo`lgan harakat bilan javob berishdir. Bunda yugurishdagi start olish, suzishda to`pponchadan otib start berish va boshqalar misol bo`la oladi. Reaksiyalarning qolgan barcha tiplari murakkab reaksiyalardir.