1. Jismlarning erkin tushishi va erkin tushish tezlanishi deb nimaga aytiladi?

5. Erkin tushish tezlanishi h balandlikka va geografik kenglikka

qanday bog'langan?

Yerning turli joylaridagi erkin tushish tezlanishi

Erkin tushish tezlanishi g ning qiymati - joyning geografik kengligi - φ , bu joyning dengiz sathidan balandligi - h larning qiymatlairiga uzviy bog‘liq. Dengiz sathida g ning φ ga bog‘liqligi quyidagi formula orqali ifodalanadi: gφ=978.049 (1+0.005288sin2φ – 0.000006sin2φ) {1}, g ning h ga bog‘iqligi esa, gh=g0–0.0003086h* {2}formuladan aniqlanadi. Bu yerda g0dengiz sathidagi erkin tushish tezlanishi (sm/s2), h- joyning balandligi (metr).

Jadvalda 1° intervallar oralab turli geografik kengliklar uchun {1} formula orqali keltirib chiqarilgan g ning qiymatlari, va g ning dunyodagi ba'zi shaharlar uchun qiymatlari keltirilgan. Pastdagi jadval uchun geografik koordinatalari: φ - shaharning geografik kengligi, λ - geografik uzunligi. "sh" va "g‘" harflari esa shaharning Grinvich meridianidan sharq yoki g'arbda ekanligini bildiradi. ("sharqiy" yoki "garbiy" uzunlik)Yerning turli joylaridagi erkin tushish tezlanishi

Erkin tushish tezlanishi g ning qiymati - joyning geografik kengligi - φ , bu joyning dengiz sathidan balandligi - h larning qiymatlairiga uzviy bog‘liq. Dengiz sathida g ning φ ga bog‘liqligi quyidagi formula orqali ifodalanadi: gφ=978.049 (1+0.005288sin2φ – 0.000006sin2φ) {1}, g ning h ga bog‘iqligi esa, gh=g0–0.0003086h* {2}formuladan aniqlanadi. Bu yerda g0dengiz sathidagi erkin tushish tezlanishi (sm/s2), h- joyning balandligi (metr).

Jadvalda 1° intervallar oralab turli geografik kengliklar uchun {1} formula orqali keltirib chiqarilgan g ning qiymatlari, va g ning dunyodagi ba'zi shaharlar uchun qiymatlari keltirilgan. Pastdagi jadval uchun geografik koordinatalari: φ - shaharning geografik kengligi, λ - geografik uzunligi. "sh" va "g‘" harflari esa shaharning Grinvich meridianidan sharq yoki g'arbda ekanligini bildiradi. ("sharqiy" yoki "garbiy" uzunlik)