1§. Jamiyatni axborotlashtirish va kompyuterlashtirish muammolari

Monoxrom displey adapteri (MDA - Monochrome Display Adapter) - dastlabgi shaxsiy kompyuterlarga o’rnatilgan adapter bo’lib, faqat oq-qora tasvirdagi ma’lumotlarni (asosan matnlarni va raqamlarni) ekranda aks ettirishga xizmat qilgan.
Rangli grafik adapter (CGA - Color Graphics Adapter) - matnli va grafik ma’lumotlar bilan ishlashga imkon beruvchi rangli adapter. Bunday ma’lumotlarni ixtiyoridagi 16 xil rangdan birdaniga 4 tasi orqali ekranda aks ettirishi mumkin.
Takomillashgan grafik adapter (EGA - Enhanced Graphics Adapter) - matnli va grafik ma’lumotlarni ixtiyoridagi 64 xil rangdan birdaniga 16 tasi orqali ekranda aks ettirishga xizmat qiluvchi adapter. Aks ettirish sifati va tezligi sezilarli darajada oshirilganligi sababli Windows operatsion tizimi bilan ishlash imkoniyatini beradi.
Videografik tizim (VGA - Video Graphics Array) - zamonaviy grafik operatsion tizimlarning (Windows 95, Windows 98, Windows 2000 va h.k.) hamda murakkab grafik dasturlar va ma’lumotlarning barcha talablariga javob bera oladigan adarpterdir. Ixtiyoridagi 262 144 xil ranglarning 256 tasidan birdaniga foydalanish imkoniyatiga ega.
Super videografik tizim (SVGA - Super VGA) - VGA adapterining takomillashgan turi bo’lib, hozirgi paytda zamonaviy kompyuterlarning barchasi shunday adapterlar bilan jihozlangan. Grafik ma’lumotlar bilan ishlash tezligi bir-necha baravarga oshirilgan. Ixtiyoridagi ranglar soni esa 16 milliondan ortiq.
WebTV va VGA-NTSC adapterlari - grafik ma’lumotlarni aks ettirishda oddiy televizordan monitor sifatida foydalanish imkonini beruvchi adapterlardir. Lekin ular matnli ma’lumotlar bilan ishlashga mo’ljallanmagan.
Videokartalarning sifati quyidagi parametrlar orqali baholanadi:
• videoxotira sig’imi;
• ekranda piksellarni (yorqin nuqtalarni) joylashtira olish zichligi yoki ekranning zichligi;
• bir vaqtning o’zida ekranda aks ettira olishi mumkin bo’lgan ranglar soni;
• ekranga tasvirlarni chiqara olish tezligi (kadrlar chastotasi).