1. Иқтисодий-ижтимоий жараёнларда боғликликлар турларини ўрганиш. Корреляция коэффициентининг турлари ва ҳисоблаш усуллари. Чизиқли ва чизиқсиз регрессион боғланишлар

Aloqaning zichligi miqdoriy jihatdan korrelyatsiya koeffitsientlar bilan ifodalanadi.

Korrelyatsiya koeffitsientlarini aniqlash va belgilarining individual qiymatlarining ularning o'rtacha qiymatlaridan og‘ishlari mahsuloti yig‘indisiga asoslanadi:

Bu qiymat to’plamning n birliklari soniga bo'linishi kovariatsiya deb ataladi.

•  

Kovariansni aniqlash formulasi:

Kovariansni aniqlash formulasi:

Chiziqli (juft) korrelyatsiya koeffitsientini hisoblash formulasi:

Bu yerda - x va y tasodifiy miqdorlarning o’rtacha kvadratik chetlanishlari (og'ishlari).

•  

- x omilning o’rtacha kvadratik chetlanishi

- x omilning o’rtacha kvadratik chetlanishi

- y omilning o’rtacha kvadratik chetlanishi

2. Корреляция коэффициентининг турлари ва ҳисоблаш усуллари

Корреляция коэффициенти (r) –1 дан +1 оралиғида ўзгаради.

Корреляция коэффициенти (r) –1 дан +1 оралиғида ўзгаради.

Агар - омиллар ўртасида боғланиш мавжуд эмас,

- омиллар ўртасида тўғри боғланиш мавжуд,

- омиллар ўртасида тескари боғланиш мавжуд,

- омиллар ўртасида функционал боғланиш мавжуд.

оралиғида ўзгаради
0,2 < r < 0,4
кучсиз боғланиш
0,4 < r < 0,6
ўртача боғланиш
0,6 < r < 0,98
зич боғланиш
оралиғида ўзгаради
0,2 < r < 0,4
кучсиз боғланиш
0,4 < r < 0,6
ўртача боғланиш
0,6 < r < 0,98
зич боғланиш

Korrelyatsiyaning tabiati haqida aniq tasavvur tarqalish diagrammasi orqali berilgan.

• Korrelyatsiyaning tabiati haqida aniq tasavvur tarqalish diagrammasi orqali berilgan.
• Ikki o'zgaruvchining qo'shma taqsimlanishini tasavvur qilish uchun tarqalish diagrammasi(scatter plot) ishlatiladi.
• U o'rganilayotgan o’zgaruvchilar o'rtasidagi bog'liqlik darajasini vizual baholash imkonini beradi.