1. iqtisodiyotga kirish


Fanda fundamental tadqiqotlarni ta’minlamaydi



Download 20,98 Mb.
bet25/236
Sana23.05.2022
Hajmi20,98 Mb.
#607480
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   236
Bog'liq
1. iqtisodiyotga kirish

Fanda fundamental tadqiqotlarni ta’minlamaydi. Tadbirkorlarning mavjud texnologiyalardan foydalanish samaradorligini oshirish, resurslardan tejamli foydalanishni ta’minlashga harakat qilganda, tadbirkorlar o‘z resurslarini fundamental tadqiqotlar o‘tkazish uchun yo‘naltirishga qodir emaslar. Ushbu tadqiqotdan iqtisodiy foyda olishning uzoq va noaniq istiqboli, resurslarni boshqa sohalarda tez va ishonchli foyda olish imkoniyatlari foydasiga taqsimlanishiga olib keladi.
Bozor iqtisodiyotining salbiy va ijobiy tomonlari "cheksiz ehtiyojlar – cheklangan resurslar" ziddiyatiga asoslanadi. Bozor iqtisodiyoti ushbu ziddiyatni yumshatish mexanzimlariga ega. Undan tashqari hozirgi davrgacha bozor iqtisodiy tizimidan samarali tizim kashf etilmagan. Demak hozirda bozor iqtisodiyoti samarali tizim hisoblanadi.
2.5. Bozor tushunchasi, vazifalari va turlari
Bozor ishlab chiqaruvchilar va iste’molchilar, sotuvchilar va xaridorlar o‘rtasida pul orqali ayirboshlash (oldi-sotdi) jarayonida bo‘ladigan iqtisodiy munosabatlar yig‘indisidir.
Bunda bozorning moddiy asosini joy emas, balki tovar va pulning harakati tashkil etadi, bozor tushunchasi faqat ayirboshlash jarayonidagi iqtisodiy munosabatlarni o‘z ichiga oladi. Bozorning mohiyati uning vazifalarida namoyon bo‘ladi. Bozor quyidagi vazifalarni bajaradi:
- bozor orqali ijtimoiy ishlab chiqarish tartibga solinadi, ya’ni nima va qancha miqdorda ishlab chiqarish? Qanday texnika va texnologiya bilan ishlab chiqarish? Kimga ishlab chiqarish kabi muammolar hal etiladi;
- bozor orqali ishlab chiqaruvchilar va iste’molchilar o‘rtasida aloqalar o‘rnatiladi. Har bir bozor ishtirokchisi bir vaqtning o‘zida ham xaridor, ham sotuvchi sifatida namoyon bo‘ladi. Ular o‘z hayoti yoki ishlab chiqarishi uchun zarur bo‘lgan tovarlarni xarid qiladilar, ishlab chiqargan mahsulotlari yoki ishchi kuchlarini sotadilar.
- bozor orqali mahsulot ishlab chiqarishga xarajatlar hisobi amalga oshiriladi. Agar xarajatlar yuqori bo‘lsa, mahsulot xarid qilinmaydi, keyinchalik ushbu mahsulot ishlab chiqarilmaydi. Binobarin, bozorga faqat xarajatlarni qoplaydigan narxlarda sotiladigan mahsulotlar keltiriladi.
- narxlarni o‘rnatish bozorning asosiy muhim vazifasi hisoblanadi. Narx talab va taklif ta’sirida o‘zgarib turadi. Agar bozorda biror bir mahsulot miqdori talabdan oshib ketsa narx pasayadi, demak uni ishlab chiqarish va taklifi ham qisqaradi. Yuqori narxlar esa aksincha, mahsulot ishlab chiqarishni rag‘batlantiradi, mahsulot ishlab chiqarish talab va taklif muvozanatga kelguncha, ya’ni muvozanat narxi o‘rnatilishigacha davom etadi.
- bozor ishlab chiqaruvchilarni tabaqalashtiradi. Raqobat sharoitida mahsulot ishlab chiqarish harajatlari, bozor narxidan past bo‘lgan firmalar hayot kechirish huquqiga egadirlar. Bu holatda firma foyda oladi. Aks holatda firma zarar ko‘radi

Download 20,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   236




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish