1 Iqtisodiyot va uning bosh masalasi Иқтисодиёт

1 Iqtisodiyot va uning bosh masalasi
Иқтисодиёт – турли-туман иқтисодий фаолиятларни, ишлаб
чиқаришнинг муайян усулини ҳамда инфратузилмавий муассаса-
ларини яхлит қилиб бирлаштирувчи иқтисодий тизим.
Чекланган иқтисодий ресурслардан унумли фойдаланиб, кишиларнинг яшаши, камол топиши учун зарур бўлган ҳаётий воситаларни ишлаб чиқариш ва истеъмолчиларга етказиб беришга қаратилган, бир-бири билан боғлиқликда амал қиладиган турли-туман фаолиятларни яхлит қилиб, бир сўз билан, иқтисодий фаолият деб аталади.
2 Ksenofont, platon, Aristotel asarlarida iqtisodiyot tushunchasi mqandayu tushuntirilgan?
Масалан, Аристотел бу фанни уй хўжалигини бошқариш қонунлари тўғрисидаги фан деб қараган бўлса, меркантелистлар, физиократлар ва инглиз классик иқтисодий мактаби вакиллари унга бойлик тўғрисидаги, унинг манбалари ва кўпайтириш йўллари, бойликни ишлаб чиқариш, тақсимлаш, айирбошлаш ва истеъмол қилиш тўғрисидаги фан деб қарадилар. Кейинги пайтда мазкур фанни халқхўжалиги, ижтимоий хўжалик тўғрисидаги фан деб ҳам ҳисобламоқдалар. Айримлар иқтисодиёт назарияси фанини моддий ҳаётий воситаларни ишлаб чиқариш ва айирбошлашни бошқариш қонунлари тўғрисидаги фан деб кўрсатадилар. А.Маршал эса иқтисодиёт назарияси (сиёсий иқтисод) фанининг предмети инсоният, жамиятнинг нормал ҳаётий фаолиятини тадқиққилишдан иборат деб ёзади.
Қадимги Миср, Ҳиндистон, Хитой, Юнонистон, Рим ва Шарқ
мутафаккирлари (Хаммурапи, Ману, Конфуций, Ксенофонт, Платон,
Аристотель, Варран, М.Катон, Коллумела ва бошқалар)нинг
иқтисодий қарашларига эътибор берсак, улар меҳнат тақсимоти,
яратилган маҳсулот тақсимланиши, бойликнинг вужудга келиши,
хўжалик юритиш қоидалари, меҳнатни ташкил қилиш, ерга
мулкчилик масалаларига оид ўз ёндашувларини баён қиладилар.
3 Moddiy va ma’naviy ehtiyojlarning asosiy mazmuni
E. (moddiy va maʼnaviy) — oziq-ovqat mahsulotlariga, kiyimkechak, axborot vositalari
4 Merkantilizm tarafdorlarining iqtisodiyot haqida fikrlari
меркантализм – жамиятнинг бойлиги пулдан, олтиндан
иборат бўлиб, у савдода, «асосан ташқи савдода пайдо бўлади ва
кўпаяди», деб тушунтиради. Меркантализм – итальянча «mеrсаntе»
сўзидан олинган бўлиб, «савдогар» маъносини англатади