1. Iqtisodiy talimotlar tarixni fanining predmeti va uslubi

47)Neobalizm Xayek

Neoliberalizm (F.Xayek, L.Erkard) – davlatning iqtisodiyotga aralashuvini eng kam darajaga keltirishga, e‘tiborni xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishga qaratish lozimligini uqtiradi.Liberalizmning asosiy belgilari erkin raqobat davrida tovarli iqtisodiyotning o‗ziga xosligini aks ettirganligidir. Liberalizm iqtisodiy siyosat sifatida erkin tadbirkorlik tizimini xo‗jalikni tashkil etishning ancha qulay shakli, deb qaragan. Erkin bozor mexanizmi iqtisodiy resurslarni optimal taqsimlash va foydalanishni ta‘minlaydigan yagona tartiblovchi mexanizm hisoblangan, davlat esa, ba‘zi bir ijtimoiy munosabatlarni tartibga solib turuvchi kuch sifatida amal qilgan (A.Smit bo‗yicha ―tungi qorovul‖) Fridrix fon Xayek (1899–1992-y.) neoliberalizmning otasi hisoblanadi. U juda ko‗p iqtisodiy va ijtimoiy-falsafiy mazmundagi asarlar muallifi, ularning ichida asosiylari: “Baholar va ishlab chiqarish” (1929), “Pul nazariyasi va iqtisodiy sikl” (1933), “Foyda, foiz va investitsiyalar” (1939), “Kapitalning sof nazariyasi” (1941), “Qullikka yo„l” (1944), “Erkinlik konstitutsiyasi” (1960), “Sof pullar” (1976), “Erkin kishilarning siyosiy tizimi” (1973-1979) F.Xayek makroiqtisodiy tahlilga salbiy munosabatda bo’lgan.Uningcha,mikroiqtisodiy jarayonlarni tadqiq qilish bir butun iqtisodiyotning amal qilishini tushuntirib berish uchun zarur va yetarli hisoblanadi.