1. Iqtisodiy o’sishning mazmuni, turlari va ko’rsatkichlari Iqtisodiy o’sishning omillari. Iqtisodiy o’sishning maqsadi va yunalishlari

Tayanch so’z iboralar:


Iqtisodiy rivojlanish – ko’p o’lchamli jarayon bo’lib, jamiyatning ijtimoiy, iqtisodiy va ma’naviy taraqqiyotida o’z ifodasini to’adi.
Iqtisodiy o’sish – YaIM, SMM, MD miqdorining mutloq va aholi jon boshiga hamda iqtisodiy resurs xarajatlari birligi hisobiga ko’payishida va sifatining yaxshilanishida ifodalanadi.
Iqtisodiy o’sish mezoni – iqtisodiy o’sishni nisbatan to’liq darajada baholash imkonini beradigan ko’rsatkichni xarakterlaydi.
Iqtisodiy o’sishning ko’rsatkichlari – iqtisodiy o’sishni aniqlashda foydalaniladigan qiymat, ijtimoiy naflilik va natural (jismoniy) ko’rsatkichlar tizimidan iborat.
Ekstensiv iqtisodiy o’sish – ishlab chiqarishga qo’shimcha iqtisodiy resurslarni jalb qilish orqali ishlab chiqarish hajmining ortib borishi.
Intensiv iqtisodiy o’sish – ishlab chiqarish omillarining mavjud darajasida, ulardan foydalanish samaradorligini oshirish orqali mahsulot ishlab chiqarish hajmining ko’’ayib borishi.
Ustuvor ekstensiv iqtisodiy o’sish – iqtisodiy o’sishda ekstensiv omillarning ustivor o’ringa ega ekanligini bildiradi.
Ustuvor intensiv iqtisodiy o’sish – iqtisodiy o’sishda intensiv omillarning yuqori o’ringa egaligini bildiradi.
Iqtisodiy o’sish omillari – iqtisodiy o’sishga ta’sir ko’rsatishda o’z o’rniga ega bo’lgan va uni aniqlab beruvchi talab, taklif va taqsimlash omillarini bildiradi.
Milliy boylik – insoniyat jamiyati taraqqiyotida ajdodlar tomonidan yaratilgan va avlodlar tomonidan jamg’arilgan moddiy va ma’naviy boyliklar hamda foydalanishga jalb qilingan tabiat in’omlari.
Moddiy–buyumlashgan boylik – milliy boylikning inson mehnati bilan yaratilgan ashyoviy – buyum ko’rinishga ega bo’lgan qismi.
Tabiiy boylik –milliy boylikning tabiat in’omlaridan iborat bo’lgan, foydalanishga jalb qilingan, ishlab chiqarishning shart –sharoitini va inson faoliyatining tashqi muhitini tashkil qiladigan qismi.
Ma’naviy boylik – ashyoviy-buyum ko’rinishiga ega bo’lmagan nomoddiy qimmatliklardan va insoniyatning intellektual salohiyati natijalaridan iborat.

1 Каримов И.А. Ватан равнақи учун ҳар биримиз масъулмиз. «Халқ сўзи», 2001 йил 17 февраль. №37.

1 Каримов И.А. Иқтисодиётни эркинлаштириш ва ислоҳотларни чуқурлаштириш – энг муҳим вазифамиз. «Халқ сўзи», 2000 йил, 15 феврал.