1-илова ўзбекистон республикаси мактабгача таълим вазирлиги

III боб. Мактабгача ёшдаги болаларнинг таълимида компетентлилик ёндашуви

Мактабгача ёшдаги болалар таълимида компетентлилик ёндашуви боланинг ўсувчи шахсини ҳаётга, шу жумладан, мактабда ўқишга тайёрлашни, унда маънавий қадриятлар ва меъёрларни ўзлаштириш, бошқа кишилар билан мулоқот қилиш, ўз менини шакллантириш билан боғлиқ бўлган ҳаётий муҳим масалаларни ҳал қилиш учун зарур бўладиган фаолият усулларини кўзда тутади.
Бошланғич асосий компетенциялар фаолият ва хулқ-атвор субъекти сифатида боланинг яхлит ривожланишини талаб қилади.

3.1. 6-7 ёшдаги мактабгача бўлган боланинг умумий асосий компетенциялари

Коммуникатив компетенция–мулоқот воситаларидан турли вазиятларда фойдалана билиш кўникмаси.
Ўйин компетенцияси – боланинг ўйин жараёни ва уни ташкил қилишда тажриба, билим ва кўникмалардан ижодий фойдаланиши. Ўқув-тарбиявий жараён учун асос ҳисобланади.
Ижтимоий компетенция – ҳаётий вазиятларда катталар ва тенгдошлар билан мулоқотда ахлоқ қоидалари ва меъёрларига риоя қилган ҳолда ўзини тута олиш маҳорати.
Билиш компетенцияси – атрофдаги оламни онгли равишда идрок қилиш ва олинган билим, кўникма, малака ва қадриятлардан ўқув ва амалий вазифаларни ҳал қилиш учун фойдаланиш.

3.2. Бола ривожланиши соҳаларининг компетенциялари

Бола компетенциялари унинг қуйидаги ривожланиш соҳаларида аниқланади:

• 
  жисмоний ривожланиш ва соғлом турмуш тарзини шакллантириш;
  

• 
  Ижтимоий-ҳиссий ривожланиш;
  
• 
  нутқ, мулоқот, ўқиш ва ёзиш кўникмалари;
  
• 
  билиш жараёнининг ривожланиши;
  
• 
  ижодий ривожланиш.
  

3.2.1 Жисмоний ривожланиш ва соғлом турмуш тарзини шакллантириш соҳаси компетенциялари

“ Жисмоний ривожланиш ва соғлом турмуш тарзини шакллантириш” соҳасида ўқув-тарбиявий фаолият якунида 6-7 ёшли бола :

• 
  жисмоний ривожланишдаги ўз имкониятлари ва ёш меъёрларига мос ҳолда жисмоний фаолликни намоён қилади;
  
• 
  координациялашган ва мақсадли ҳолда ҳаракатли фаолликнинг ҳар хил турларини амалга ошира олади;
  
• 
  турли ҳаётий ва ўқув вазиятларида майда моторика кўникмаларидан фойдаланади;
  

• 
  сезги органлари ёрдамида ўз ҳаракатларини тартибга солади;
  
• 
  шахсий гигиена кўникмаларини қўллайди;
  
• 
  соғлом турмуш ва тўғри овқатланиш асосларини билади;
  
• 
  хавфсиз ҳаётий фаолияти қоидаларига риоя қилади.