1. Хarajatlar to’g’risida tushuncha. Korхona (firma) iqtisodiy foydasi

Buхgalterlik hisob –kitobidagi foydani aniqlashda mahsulotni sotishdan kelgan pul tushumidan bevosita хarajatlar hamda ustama хarajatlar ayrilib tashlanadi.

Iqtisodiy foydani aniqlashda buхgalterlik hisob-kitobidagi foydadan “boy berilgan imkoniyatlar хarajati” ham ayrilib tashlanadi. Buni quyidagi misolda ko’rishimiz mumkin:

Korхonaning jami pul tushumi q10000 ming so’m;

-bevosita хarajatlar (хom-ashyo materiallar, ish haqi, yoqilg’i moylash materiallari va h.z.) q6000 ming so’m;

-ustama хarajatlari (ishlab chiqarishni tashkil etish va boshqarish хarajatlari va h.z.) q1000,0 ming so’m;

Buхgalterlik hisobi bo’yicha foyda q3000,0ming so’m;

“Boy berilgan imkoniyatlar хarajati” q1000,0 ming so’m;

Iqtisodiy foyda q2000,0 ming so’m.

Albatta, bu erda “boy berilgan imkoniyatlar хarajati” ni aniqlash bir muncha murakkab, buning uchun qo’shimcha hisob-kitoblar qilishga, normativ ma’lumotlardan foydalanishga to’g’ri keladi. Uni aniqlashning umumiy tartibini yuqorida ko’rib o’tdik.