1. Go’deklik da’wirinde psixiqaliq rawajlaniw

Da’slepki balaliq da’wirinde rawajlaniwdin’ (biliw , jeke, emotsional taraw ) psixilogiyaliq qasiyetleri . Mektepke shekem ta’rbiya da’wirinde rawajlaniwdin’ (biliw , jeke , emotsional taraw ) psixilogiyaliq qasiyetleri .
Joba;
1.Go’deklik da’wirinde psixiqaliq rawajlaniw.
2.Da’slepki balaliq da’wirinde psixiyaqliq rawajlaniw.
3.Da’slepki balaliq dawrininde shaxstin’ rawajlaniwi.
Qisqasha tu’sinnik; Go’deklik da’wiri balanin’ tuwilg’anin’ bir jaslarig’a shekem bolg’an dawirdi o’z ishine aladi bul da’wirde bala sirtqi ortaliqqa iykemlesiwi ushin ma’lim da’rejede jetilgen nerv sistemasin menen tuwiladi. Go’deklik da’wirinin’ sannin’ o’mirdegi organnikaliq mu’tajliklerdi (kislorodqa ,awqatqa , issi yamasa suwiqa )qandiriwg’a salistirg’anda jo’neltirigen ha’ti ha’reketlerinin’ tiyme instink formasin sarflag’an halda gu’zetiletug’in birden –bir da’wir esaplanadi.Go’dek jasina tolg’ansha ju’da’ ko’p ha’reketlerdi o’zlestiredi. Balanin’ ha’r tu’li ha’reketleri arasinda qol-ha’reketleri psixiyaliq rawajlaniw ushin a’hmiyetli oring’a iye .4 ayliq bala na’rselerge qol sozatug’in , biraq ole le o’zinin’ qol ha’reketinlerin basqara almaydi. Bala 5 ayliq bolg’anda na’rselerdi uslap ko’retugin boladi. Balanin’ psixiyaliq rawajlaniwinda quramali ha’reketlerdi iyelep bariwi u’ken rol oynaydi . 6 ayliq bolg’anda erkin otira alatug’in boladi.Yarim jasqa tolg’anda a’tirapindag’I , jaqinlarina ko’nligipbaradi.7-8 ayliq bolg'anda ja'ne quramali ha'reketi –en'beklewdi oz’zlestiredi. Balanin’ psixikasinin’ rawajlaniwinda bul ha’rekettin’ a’hmiyeti u’lken .Bala e’nbekley baslawi menen a’tirapindag’I na’rseler menen qatnasi ken’eyedi. Ol bir na’rseni alip ekinshi na’rsege urip tarsildatadi ha’m shiqqan dawisqa qulaq saladi. Bul jastag’I bunday ha’reketler balanin’ qol muskullarin bekkemleydi.Awir keselikke ushiramay, fizikaliq tarepten salamat o’sken bala 9-10 ayliq bolg’anda ju’re baslaydi .Ju’re baslag’an balanin’ ha’reketi k’un sayin artip ,erkin ha’reket ete baslaydi.6-7 ayliq balalarda eliklew ha’reketleri payda bola baslaydi. Balanin’ psixikasinin’ rawajlaniwinda eliklewdin’ roli u’lken ,bala ju’da’ ko’p ha’reketlerdin’ ha’m so’ylew tilin tiykarinan , eliklew arqali iyeleydi.Go’deklerde u’lken jastag’I adamlardin’ ha’reketlendiriwi tiykarinda o’gan a’tiraptag’I a’lem haqqinda da’slepki oylawdin’ a’piwayi formalari ju’zege keledi. 6-7 ayliq bala ati aytilg’an na’rseni ko’rsetedi. Yag’niy , ha’reketi este saqlawdin’ ko’rinisi payda boladi. Este saqlawdin’ da’slepki ko’rinisleri a’ste-aqirinliq penen payda boladi. Ma’selen , bala issi pechka bilmey qolin tiygizip aldi ha’m awiriw sezdi keying sapar ol pechka uliwma jaqinlaspaydi. Sebebi,ol da’slepki pechka qol tiygende , awiriw payda bolatug’inin’ tu’sinedi.Bala ha’reketlende o’zinin’ yadinda qalg’an ko’likpelerinen paydalaniladi. O’nin’ ha’reketi tiykarinan ,este saqlaw jumisi arqali rawajlaniwi .Bunnan ko’rinip tug’anday , balada oylaw procesi rawajlanadi.Balani 5-6 ayliqtan soylew tilin tu’siniwge u’yretiw lazim .Bunin’ ushin balag’a oyinshiq yamasa basqa na’rsenin’ bir neshe ma’rtebe atin aytip ko’setiw kerek. Son’ balag’a bazi bir predmetlerdin’ ati aytilg’anda ,ol ko’zleri menen sol na’rseni izlep tabadi.
Sorawlar;
1.Mektepke shekemgi ta’rbiya da’wirinde rawajlaniwdin’ (biliw ,jeke,emotsional taraw )
Psixologiyaliq qa’siyetleri?
Bul da’wirde balalarda da’slep biliw procesleri keyinrek bolsa emosional motivaciyaliq bag’dar boyinsha ishki jeke turmisi baslanadi. Ol yamasa bul bag’dardag’I rawajlaniwdin’ obrazliqtan simvolliqqa deyingi bolg’an basqishlardi basip o’tedi. Obrazliq degende balalardin’ tu’rli obrazlarin jaratiw , olardi o’zgertiw ha’m erkin ha’reketke keltiriw , simvolliq degende bolsa belgiler sistemasi (matematikaliq , linvistikaliq ,logikaliq ha’m t.b) menen islew ko’likpesi tu’siliedi.Mektepke shegemgi jas da’wirinde do’retiwshilik procesi baslanadi. Do’retiwshilikke meyillik tiykarinan , balalardin’ konstruktorliq oyinlarinda , texnikaliq ha’m ko’rkem do’retiwshilliklerinde ko’rine baslaydi. Biliw processlerinde ishki ha’m sirtqi ha’reketlerinin’ sintezi ju’zege keledi. Bir na’rseni qabil etiw procesinde bul sintez pertseptiv ha’reketlerde ,diqqati ishki ha’m sirtqi ha’reketler ha’m jag’daylar rejesin basqarip ha’m qadag’alawda , este saqlawda bolsa materialdi esinde saqlap qaliw ha’m eske tu’siriwdin’ishki ha’m sirtqi du’zilisin baqlay aliwda ko’rinedi. Mektepke shekemgi jastag’I balalar shaxsinin’ rawajlaniwi – bul olardin’ o’zinin’ jeke sipatlari , meyilligi kemshilik ha’m jetiskenlik an’law , o’z-o’zin an’law seziminin’ ju’zege kelgeni bolip esaplanadi.

‘’Tu’sinikler analizi’’

Tu’sinikler	Mazmuni
Go’dek jasina tolg’ansha ju’da’ ko’p ha’m ha’reketlerdi o’zlestiredi.	Balanin’ ha’r turli ha’reketleri arasinada qol ha’erketleri psixikaliq rawajlaniw ushin a’hmiyetli oring’a iye.
Go’dektin bir jaqsqa shekemgi da’wirindegi psixologiyaliq o’zgesheliklerin u’yreniw boyinsha bir qansha izertlewler bar.	Belgili psixologiyaliq N.L.Figurin, M.P.Denisova ,M.Yu.Kisyakovskaya,D.B.Elkonin ,S.A.Arkin, S.Fayanslardin’ ilimiy miynetleri u’lken a’hmiyetke iye.
Balanin’ psixiyaliq rawajlaniwinin’ anatomiyaliq ha’m fiziologiyaliq tiykarin quraytug’in nerv sistemasinin’ rawajlaniwin balanin’ bir jasqa shekemgi bolg’an da’wirinde tez rawajlanadi.	Na’restenin’ bir sutka 75%i uyiqida o’tedi (keyin bul na’rse kemeyip baradi).