1. Global muammolarning paydo bo‘lishi. Global rivojlanish modellari

Hozirgi kunda ekologik muammolarning naqadar dolzarbligini anglab etish uchun BMTning global ekologik ma’lumotlari (1992) dan bir qator faktlarni keltirish mumkin.

Ekologiya sohasida eng jiddiy masalalari sifatida quyidagilar e’tirof etilgan:

- chuchuk suvning etishmasligi (uning 63% qishloq xo‘jaligida, 23% sanoatda va faqat 8% turmushda ishlatidadi);

- Dunyo okeanining ifloslanishi («o‘lik zonalarning» paydo bo‘lishiga qadar).

- Orolning qurishi (uning sathi 3 metrga pasaydi, yana 9-13 metrga pasayishi va sho‘rlanishning 10 marta ortish kutilmoqda),

- Havoning halokatli tarzda ifloslanishi, xususan yirik shaharlarda (Parij, Madrid, Rio-de-Janeyro, Tokio, Sidney, Toronto, London, Tegeran, Bangkok, NYu-York va boshqalar);

- Tuproq eroziyasi (tuproqning 15% allaqachon tiklab bo‘lmas darajada eroziyaga uchragan);

- O‘rmonlarning yo‘q bo‘lib ketishi (har yili 16,8 mln gektar o‘rmon kesib Yuborilmoqda);

- Tabiiy ofatlar oqibatlari (toshqinlar, zilzila, bo‘ronlar, vulqonlar otilishi va hokazo).

Umuman olganda ekologik muammo yadro urushini oldini olishdan keyingi ikkinchi muammo bo‘lib qoldi va vaqt o‘tishi bilan birinchi o‘ringa chiqishi ham mumkin. Kanadalik olim R.Pelke o‘zining «Envayronmentalizm va progressiv siyosatning kelajagi» nomli ishida ta’kidlaganidek, ekologiya barcha insoniy ehtiyojlar va istaklardan ham ko‘ra fundamentalroqdir, iqtisodiy muvaffaqiyatlar esa, bundan buyon ekologik beqarorlik uchun to‘lanadigan adekvat baho sifatida qaralishi mumkin emas.

Energetik muammo. Amerikalik global-muammolar tadqiqotchisi A.Smilning fikriga ko‘ra hozirgi sivilizatsiyaning tayanchi bo‘lgan «uchta kit» - bu energiya, oziq-ovqat va atrof-muhit bo‘lib, qolganlari ikkinchi darajali ahamiyatga ega.

1945 yildan boshlab olinayotgan energiya miqdori uch marta ko‘paydi, biroq u o‘ta notekis taqsimlanmoqda. O‘nta eng rivojlangan mamlakatlar butun energiyaning 70%ni iste’mol qilgani holda (ularning aholisi Er shari aholisining 7% ga yaqinini tashkil etadi), rivojlanayotgan mamlakatlar (sayyora aholisining 78%) ishlab chiqari­layotgan energiyaning faqat 18% bilan kifoyalanishga majburdir.