1. G’ildirakka ta’sir qiluvchi ishqalanish kuchi mоmеnti yukning ilgarilanma хarakat tеzligiga qanday bоg’langan? Ishqalanish

3. Iхtiyoriy gеоmеtrik shakldagi jismning inеrsiya mоmеnti qanday hisоblanadi?

Jismlarning tezligi vaqt davomida o’zgarib tursa, bunday harakat o’zgaruvchan harakat deyiladi. Bunda tezlanish

ifoda orqali aniqlanadi. tezlanish bilan harakatlanayotgan jismning vaqtdan keyingi tezligi va bosib o’tgan yo’li tekis tezlanuvchan harakatda

,

tekis sekinlanuvchan harakatda esa

,

ifodalar orqali topiladi.

Tekis tezlanuvchan harakatda tezlik vektorining yo’nalishi bilan tezlanish vektorining yo’nalishi bir xil, sekinlanuvchan harakatda esa qarama-qarshi bo’ladi.

To’g’ri chiziqli tekis tezlanuvchan harakatda koordinataning vaqt bo’yicha o’zgarishini ifodalovchi tenglamaga harakat tenglamasi deyiladi

Jism tezligining kattaligi va yo’nalishi bu jismga boshqa jismlarning ko’rsatadigan ta’siri natijasida o’zgaradi. Jism tezligining o’zgarishiga, ya`ni tezlanish olishiga yoki uning deformatsiyalanishiga sababchi bo’lgan ta’sirni tavsiflovchi kattalikka kuch deyiladi. Jismning olgan tezlanishi unga ta’sir etuvchi kuchga to’g’ri, jismning massasiga esa teskari proporsionaldir. Bu xulosa Nyutonning 2-chi qonunini ifodalaydi:

1. 
   
   

Nyutonning ikkinchi qonuni faqat inersial sanoq sistemalari uchun o’rinlidir. Ushbu qonunni jismning impulsi ( ) orqali quyidagicha yozish mumkin:

yoki

Bu Nyuton 2-chi qonunining umumiyroq ko’rinishdagi ifodasi bo’lib, quyidagicha ta`riflanadi: moddiy nuqta impulsining o’zgarish tezligi unga ta’sir etayotgan kuchga teng.

Agar jismga bir nechta kuch ta’sir qilayotgan bo’lsa, unda Nyutonning 2-chi qonunining matematik ifodasini quyidagi ko’rinishda yozish mumkin:

- jismga ta’sir etayotgan hamma kuchlarning natijalovchisidir. U jismga qo’yilgan barcha kuchlarning vector yig`indisiga teng.