8-sinf So‘z birikmasi
1. Gaplarning qurilish xususiyatlari tilshunoslikning qaysi bo‘limida o‘rganiladi?
A) leksikologiyada B) fonetikada
C) morfologiyada D) sintaksisda
2. So‘zlarning o‘zaro biriktirish qonun-qoidalari tilshunoslikning qaysi bo‘limida o‘rganiladi?
A)morfologiyada B)leksikologiyada
C) fonetikada D) sintaksisda
3. Tilning birliklari to‘la ko‘rsatilgan qatorni toping.
A) tovush, so‘z, so‘z birikmasi,
B) tovush, qo‘shimcha, so‘z
C) tovush, gap, qo‘shma gap
D) gap, so‘z birikmasi, so‘z, tovush, qo‘shimcha
4. Qaysi qatordagi gapda tilning birliklari to‘liq ishtirok etmagan?
A)Katta sement ko‘prik ustidan mashinalar tinimsiz o‘tib turibdi.
B) Hozir soat o‘n bir.
C) Anvar do‘stining gap boshlaganidan quvonib ketdi.
D) Seni hurmat qilaman.
5. Har qanday til o‘zining nutq tovushlari, so‘zlari, (iboralar) qo‘shimchalaridagi imkoniyatlarini qaysi bo‘limda namoyon qiladi?
A)morfologiya
B) morfologiya, leksikologiya, sintaksis
C) leksikologiya
D) sintaksis
6. So‘z birikmalari va iboralar qaysi xususiyatlariga ko‘ra farqlanadi?
A) ifoda mazmuniga ko‘ra
B) tuzilishiga ko‘ra
C) grammatik asoslar miqdoriga ko‘ra
D) shakliga ko‘ra
7.So‘z birikmasi haqidagi qaysi fikr noto‘g‘ri?
A) So‘z birikmasi hokim so‘z va tobe so‘zdan tuziladi.
B) Turli turkum so‘zlari hokim so‘z vazifasida kela oladi.
C) Otli so‘z birikmasida tobe so‘z faqat ot, sifat, son, olmosh va ravish turkimlari bilan ifodalanadi.
D) So‘z birikmasi hokim so‘zning qaysi turkumiga oid so‘z bilan ifodalanishiga qarab ikki guruhga bo‘linadi.
8. Otli so‘z birikmasi berilgan qatorni toping.1) hammasidan katta; 2) chumchuqning chug‘ur-chug‘uri; 3) o‘quvchilarning beshtasi; 4) shaharning ko‘chalari; 5) katta qishloq; 6) zavq bilan o‘qimoq
A) 1, 2, 3, 4, 5 B) 4, 5 C) 1, 3, 5, 6 D) 4, 5, 6
9.So‘z birikmalari tarkibidagi so‘zlarni bir-biriga bog‘lovchi vositalar to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping.
A) egalik, kelishik, shaxs-son qo‘shimchalari
B) bog‘lovchi, ko‘makchi, yuklama
C) egalik, kelishik qo‘shimchalari va ko‘makchilar
D) lug‘aviy va sintaktik shakl yasovchi qo‘shimchalari
10. Qaysi qatordagi ta’rif bitishuv usulidagi so‘z birikmasiga to‘g‘ri kelmaydi?
A) so‘zlar hech qanday qo‘shimchasiz bog‘lanadi
B) so‘zlar faqat ohang yordamida bog‘lanadi
C) so‘zlar ma’nosiga ko‘ra teng bog‘lanadi
D) so‘zlar tartib yordamida bog‘lanadi
11.Boshqaruv usulidagi so‘z birikmasida qaysi vositalar muhim rol o‘ynaydi?
A) tushum, jo‘nalish, o‘rin-payt kelishigi, ohang va ko‘makchilar
B) kelishik qo‘shimchalari va ko‘makchilar
C)tushum,jo‘nalish, o‘rin-payt, chiqish kelishigi va ko‘makchilar
D) kelishik qo‘shimchalari, bog‘lovchi va ko‘makchilar
12.Qaysi qatordagi fikr noto‘g‘ri?
A) Tobe so‘zning hokim so‘zga egalik qo‘shimchasi yordamida bog‘lanishi moslashuvli birikma hisoblanadi.
B) Tobe so‘zning hokim so‘zga faqat ohang va ma’no yordamida bog‘lanishi bitishuvli birikma hisoblanadi.
C) Tobe so‘zning hokim so‘zga qaratqich kelishigi yordamida bog‘lanishi moslashuvli birikma hisoblanadi.
D) Tobe so‘zning hokim so‘zga ko‘makchilar orqali bog‘lanishi boshqaruvli birikma hisoblanadi.
13.Qaysi qatorda faqat moslashuvli birikmalar berilgan?
A) tug‘ilgan kuning, ona allasi
B) yurt tinchligi, maktab bog‘i
C) kuz shamoli, sevimli kitobing
D) bizning maktab, mehribon ona
14.Qaysi qatorda boshqaruvli birikma berilgan?
A) g‘azal o‘qimoq B) ertalabdan kelmoq
C) bugundan boshlab D) sayohat to‘g‘risida
15.Qaysi qatorda bitishuvli birikma berilmagan?
A) ona allasi B) bejirim mato
C) tezda kelmoq D) chindan gapirmoq
16.Bitishuv munosabatidagi so‘z birikmalarini aniqlang.
A) kichkinagina gulzor, chiroyli ko‘ylak
B) anvoyi gullar, bir tup atirgul, bitta g‘uncha
C) tikilgan ko‘z, sholchasini sudrab, anvoyi gullar
D ) A va B
17.Moslashuv yo'li bilan birikkan so'z birikmalari qatorini belgilang.
A) bog'da sayr, kitob uchun g'ilof
B) bulbul navosi, so'z sehri
C) ijodiy uchrashuv, bahorgi shabada
D) diqqat bilan tinglash, kitobni o'qimoq
18. Boshqaruv yo'li bilan hosil bo'lgan so'z birikmasini ko'rsating.
A) opasi bilan ko'rishmoq B) yashil o'rmon
C) navbatchining vazifasi D) zimdan kuzatmoq
19. Bitishuv yo'li bilan hosil bo'lgan so'z birikmasini aniqlang.
A) bolalar haqida g'amxo'rlik B) maktab hovlisi
C) o'ylab gapirmoq D) gapirishga oson
20. Qanday so'z birikmalarida tobe so'z bosh so'zga grammatik vositalarsiz bog'lanadi?
A) boshqaruv B) moslashuv
C) bitishuv D) boshqaruv va bitishuv
8-sinf So‘z birikmasi
1. Gaplarning qurilish xususiyatlari tilshunoslikning qaysi bo‘limida o‘rganiladi?
A) leksikologiyada B) fonetikada
C) morfologiyada D) sintaksisda
2. So‘zlarning o‘zaro biriktirish qonun-qoidalari tilshunoslikning qaysi bo‘limida o‘rganiladi?
A)morfologiyada B)leksikologiyada
C) fonetikada D) sintaksisda
3. Tilning birliklari to‘la ko‘rsatilgan qatorni toping.
A) tovush, so‘z, so‘z birikmasi,
B) tovush, qo‘shimcha, so‘z
C) tovush, gap, qo‘shma gap
D) gap, so‘z birikmasi, so‘z, tovush, qo‘shimcha
4. Qaysi qatordagi gapda tilning birliklari to‘liq ishtirok etmagan?
A)Katta sement ko‘prik ustidan mashinalar tinimsiz o‘tib turibdi.
B) Hozir soat o‘n bir.
C) Anvar do‘stining gap boshlaganidan quvonib ketdi.
D) Seni hurmat qilaman.
5. Har qanday til o‘zining nutq tovushlari, so‘zlari, (iboralar) qo‘shimchalaridagi imkoniyatlarini qaysi bo‘limda namoyon qiladi?
A)morfologiya
B) morfologiya, leksikologiya, sintaksis
C) leksikologiya
D) sintaksis
6. So‘z birikmalari va iboralar qaysi xususiyatlariga ko‘ra farqlanadi?
A) ifoda mazmuniga ko‘ra
B) tuzilishiga ko‘ra
C) grammatik asoslar miqdoriga ko‘ra
D) shakliga ko‘ra
7.So‘z birikmasi haqidagi qaysi fikr noto‘g‘ri?
A) So‘z birikmasi hokim so‘z va tobe so‘zdan tuziladi.
B) Turli turkum so‘zlari hokim so‘z vazifasida kela oladi.
C) Otli so‘z birikmasida tobe so‘z faqat ot, sifat, son, olmosh va ravish turkimlari bilan ifodalanadi.
D) So‘z birikmasi hokim so‘zning qaysi turkumiga oid so‘z bilan ifodalanishiga qarab ikki guruhga bo‘linadi.
8. Otli so‘z birikmasi berilgan qatorni toping.1) hammasidan katta; 2) chumchuqning chug‘ur-chug‘uri; 3) o‘quvchilarning beshtasi; 4) shaharning ko‘chalari; 5) katta qishloq; 6) zavq bilan o‘qimoq
A) 1, 2, 3, 4, 5 B) 4, 5 C) 1, 3, 5, 6 D) 4, 5, 6
9.So‘z birikmalari tarkibidagi so‘zlarni bir-biriga bog‘lovchi vositalar to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping.
A) egalik, kelishik, shaxs-son qo‘shimchalari
B) bog‘lovchi, ko‘makchi, yuklama
C) egalik, kelishik qo‘shimchalari va ko‘makchilar
D) lug‘aviy va sintaktik shakl yasovchi qo‘shimchalari
10. Qaysi qatordagi ta’rif bitishuv usulidagi so‘z birikmasiga to‘g‘ri kelmaydi?
A) so‘zlar hech qanday qo‘shimchasiz bog‘lanadi
B) so‘zlar faqat ohang yordamida bog‘lanadi
C) so‘zlar ma’nosiga ko‘ra teng bog‘lanadi
D) so‘zlar tartib yordamida bog‘lanadi
11.Boshqaruv usulidagi so‘z birikmasida qaysi vositalar muhim rol o‘ynaydi?
A) tushum, jo‘nalish, o‘rin-payt kelishigi, ohang va ko‘makchilar
B) kelishik qo‘shimchalari va ko‘makchilar
C)tushum,jo‘nalish, o‘rin-payt, chiqish kelishigi va ko‘makchilar
D) kelishik qo‘shimchalari, bog‘lovchi va ko‘makchilar
12.Qaysi qatordagi fikr noto‘g‘ri?
A) Tobe so‘zning hokim so‘zga egalik qo‘shimchasi yordamida bog‘lanishi moslashuvli birikma hisoblanadi.
B) Tobe so‘zning hokim so‘zga faqat ohang va ma’no yordamida bog‘lanishi bitishuvli birikma hisoblanadi.
C) Tobe so‘zning hokim so‘zga qaratqich kelishigi yordamida bog‘lanishi moslashuvli birikma hisoblanadi.
D) Tobe so‘zning hokim so‘zga ko‘makchilar orqali bog‘lanishi boshqaruvli birikma hisoblanadi.
13.Qaysi qatorda faqat moslashuvli birikmalar berilgan?
A) tug‘ilgan kuning, ona allasi
B) yurt tinchligi, maktab bog‘i
C) kuz shamoli, sevimli kitobing
D) bizning maktab, mehribon ona
14.Qaysi qatorda boshqaruvli birikma berilgan?
A) g‘azal o‘qimoq B) ertalabdan kelmoq
C) bugundan boshlab D) sayohat to‘g‘risida
15.Qaysi qatorda bitishuvli birikma berilmagan?
A) ona allasi B) bejirim mato
C) tezda kelmoq D) chindan gapirmoq
16.Bitishuv munosabatidagi so‘z birikmalarini aniqlang.
A) kichkinagina gulzor, chiroyli ko‘ylak
B) anvoyi gullar, bir tup atirgul, bitta g‘uncha
C) tikilgan ko‘z, sholchasini sudrab, anvoyi gullar
D ) A va B
17.Moslashuv yo'li bilan birikkan so'z birikmalari qatorini belgilang.
A) bog'da sayr, kitob uchun g'ilof
B) bulbul navosi, so'z sehri
C) ijodiy uchrashuv, bahorgi shabada
D) diqqat bilan tinglash, kitobni o'qimoq
18. Boshqaruv yo'li bilan hosil bo'lgan so'z birikmasini ko'rsating.
A) opasi bilan ko'rishmoq B) yashil o'rmon
C) navbatchining vazifasi D) zimdan kuzatmoq
19. Bitishuv yo'li bilan hosil bo'lgan so'z birikmasini aniqlang.
A) bolalar haqida g'amxo'rlik B) maktab hovlisi
C) o'ylab gapirmoq D) gapirishga oson
20. Qanday so'z birikmalarida tobe so'z bosh so'zga grammatik vositalarsiz bog'lanadi?
A) boshqaruv B) moslashuv
C) bitishuv D) boshqaruv va bitishuv