1. Foizlar haqida umumiy tushunchani takrorlash Foizga doir turli matnli masalalarni qulay usulda yechimlari bilan tanishish

Massasi 400 g va konsentratsiyasi 8% bo‘lgan eritma massasi 600 g va konsentratsiyasi 13% bo‘lgan eritma bilan aralashtirildi. Hosil bo‘lgan eritmaning konsentratsiyasini toping.

Yechish: 400:100 = 4 => 4 = 32 g
600:100 = 6 => 6 13 = 78 g
Umumiy eritmalar massasini va uning tarkibidagi jami moddalar massasini topamiz. 600+400=1000 g 32+78=110 g.
Bundan ko‘rinadiki hosil bo‘lgan eritmaning konsentratsiyasi 11 % ekan.


2-usul: O‘rta vazn formulasiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri murojaat qilamiz:
bu yerda m1=400 g; m2=600 g; p1=8 %; p2=13 % ga teng.


Javob: 11 %


Foizli masalalar
Fermer 10 tonna tarvuz yig‘ishtirib olib, yuk mashinalarida shaharga jo‘natdi. Ma’lumki, tarvuz tarkibi deyarli suvdan iborat bo‘ladi. Jo‘natish paytida tarvuzdagi suv miqdori 99 % ga teng edi. Tashish paytida tarvuzlar birmuncha quruqlashib, suv tarkibi 1 % ga kamaydi, ya’ni 98 % ga teng bo‘lib qoldi. Shaharga olib kelingan tarvuzlarning vazni qanchaga teng?
7- masala


Yechish:

99 % 1 % 98 % 2 %
100 kg 100 kg
2 % i 100 kg bo‘lsa, 98 % 4900 kg bo‘ladi.
100+4900 = 5000 kg

Javob: 5000 kg yoki 5 tonna


Foizli masalalar
9 - masala
Faraz qilaylik, tadbirkor 23000 AQSh dollari miqdorida qarzdan qutulish uchun to‘lovlarni yilma−yil emas, masalan, oyma−oy teng qismlarda amalga oshirishga qaror qildi. Agar to‘lov davri 6yil, yillik foiz stavkasi 8% bo‘lsa, u har oyi qanday miqdordagi to‘lovlarni amalga oshirishi kerak?


Yechish: Foiz to‘lov miqdorini hisoblaymiz.
Oshgan kapital mablag‘ miqdorini, ya’ni umumiy to‘lanadigan summani hisoblaymiz: C+I= $ 23000+ $ 11040= $ 34040
Necha oy davomida to‘lanishi kerakligini hisoblaymiz: 6×12=72 oy
Demak, har oyi to‘lanadigan summa ≈ $ 472.78 ga teng.