1. Fiziologiya va tibbiyot fanining predmeti

O'tga chidamli davr
mushak to'qimasi asab to'qimalariga qaraganda ancha chidamli. 
Labillik
mushak to'qimasi asab to'qimalariga qaraganda ancha past. 
Shartlilik
- mushak tolasining chegara kuchini qo'zg'atishga javoban uzunligi va kuchlanish 
darajasini o'zgartirish qobiliyati. 
Izotonik qisqarish bilan mushak tolasining uzunligi ohangni o'zgartirmasdan o'zgaradi. 
Izometrik qisqarish bilan mushak tolasining kuchlanishi uning uzunligini o'zgartirmasdan 
kuchayadi. 

---

17 
Rag'batlantirish shartlariga va mushakning funktsional holatiga qarab, mushakning yagona, 
doimiy (tetanik) qisqarishi yoki qisqarishi sodir bo'lishi mumkin. 
Yagona mushak qisqarishi.
Mushakni bitta oqim zarbasi bilan bezovta qilganda, bitta mushak 
qisqarishi sodir bo'ladi. 
Bitta mushak qisqarishining amplitudasi shu daqiqada qisqargan miofibrillar soniga bog'liq. 
Ayrim tolalar guruhlarining qo'zg'aluvchanligi har xil, shuning uchun chegara oqimi faqat eng 
qo'zg'aluvchan mushak tolalarining qisqarishiga olib keladi. Bunday pasayishning amplitudasi 
minimaldir. Qo'zg'atuvchi oqim kuchining oshishi bilan qo'zg'alish jarayonida mushak 
tolalarining kamroq qo'zg'aluvchan guruhlari ham ishtirok etadi; qisqarishlar amplitudasi 
jamlanadi va mushakda qo'zg'alish jarayoni bilan qoplanmagan tolalar qolmaguncha o'sadi. 
Bunday holda, qisqarishning maksimal amplitudasi qayd etiladi, bu esa tirnash xususiyati 
beruvchi oqim kuchining yanada oshishiga qaramay, oshmaydi. 
tetanik qisqarish
. Tabiiy sharoitda mushak tolalari bitta emas, balki bir qator nerv impulslarini 
oladi, bu mushak uzoq muddatli, tetanik qisqarish yoki tetanoz bilan javob beradi. Faqat skelet 
mushaklari tetanik qisqarishga qodir. Yurakning silliq mushaklari va chiziqli mushaklari uzoq 
davom etadigan refrakter davr tufayli tetanik qisqarishga qodir emas. 
Tetanoz bitta mushak qisqarishining yig'indisidan kelib chiqadi. Tetanozning paydo bo'lishi 
uchun mushaklarga takroriy qo'zg'atuvchilarning (yoki nerv impulslarining) ta'siri uning bitta 
qisqarishi tugashidan oldin ham zarur. 

---

18 
Agar tirnash xususiyati beruvchi impulslar yaqin bo'lsa va ularning har biri mushak endigina 
bo'shashishni boshlagan, ammo hali to'liq bo'shashga ulgurmagan paytga to'g'ri kelsa, u holda 
qisqarishning tishli turi paydo bo'ladi (tishli tetanoz). 
Agar tirnash xususiyati beruvchi impulslar shunchalik yaqin bo'lsaki, har bir keyingi mushak 
avvalgi tirnash xususiyati bo'yicha bo'shashishga hali ulgurmagan bir vaqtda tushsa, ya'ni u 
qisqarish balandligida sodir bo'lsa, u holda uzoq davom etadigan qisqarish sodir bo'ladi. , silliq 
tetanoz deb ataladi.