1. Fenotipik hám genotipik ózgeriwshenlik

keyingi jillarda mikroblardi nurlantirish hám olardiń ximiyaliq selektsiyasi taraqqiy etmokda. Misali, nurlantirish usili menen antibiotiklar tayarlaw ushin arnawli mutantlar qollaniladi. Bunnan tisqari, nurlantirish menen ferment, vitamin, qimbat bahali aziq aminokislotalar hám o'stiruvchi elementlardi tayarlawda qollanilatuǵin mutantlar ajratilmokda. Nurlantirilgandan keyin paydali mutantlarni ajiratip bolmaydi, oniń ushin iurlangandan keyin bir neshe júz mutantlar ústinde morfologiyaliq hám fiziologikaliq tekseriwler alip barildi. Tekseriw ushin kerekli mutant saylanadi. Bul jumisti orinlaw júdá kóp waqit talap etedi, biraq saylanǵan mutant sanaat óndirisinde ózin bir neshe júz ret aqlaydi. Misali, házirgi waqitta tek penitsillin tayarlaw ushin qollanilatuǵin mutantlar ornina jabayi kulturalar qollanilib, islep shiǵilǵan ónim ushin júzden artiq zavod islegen bo'lur edi.

mutagenlar járdeminde basqa xesh qanday elementlar menen almastirip bolmaytuǵin lizin hám glyutamin kislotasin islep

shiǵariwda úlken jetiskenliklerge erisildi. Misali, 1963 jilda yaponiyada mutagenlar járdeminde 48 miń tonna kristall haldaǵi glyutamin kislotasi islep shiǵarilǵan. Mutagen mikrob kulturasi jabayi kulturaga salistirǵanda glyutamin kislotasin 300 ret tez islep shiǵaradi.

dissotsiatsiya, adaptaciya, mutatsiya hám basqa mikroblardiń ózgeriwshenliginiń mexanizmi olardiń genetikaliq sistemasina baylanisli degen juwmaqqa kelinmokda. Ayirim ilimpazlar ózgeriwshenliktiń barliq formalari mutatsiyadan kelip shiqqan bolip tabiladi deyiwedi. Bul tuwrinda kóp tekseriwler alip barilmokda.