1. Fanning maqsadi, vazifalari va boshqa fanlar bilan aloqasi

Befarqlik egri chizig’i ehtiyojlarni bir xil darajada qondirilishini ta’minlovchi iste’mol to’’lamlari yig’indisini namoyon etadi. Ya’ni, iste’molchi uchun befarqlik egri chizig’ida joylashgan tovarlar to’’lamini tanlashda farq mavjud bo’lmaydi.
Befarqlik egri chizig’i ‘asayib boruvchi ko’rinishda bo’ladi. Befarqlik egri chizig’ining ‘asayib borishi shu bilan izohlanadiki, tanlanishi lozim bo’lgan har ikkala tovar ham iste’molchi uchun nafli hisoblanadi. Shunga ko’ra, bir tovarlar to’’lami (masalan, A)dan boshqa bir tovarlar to’’lami (masalan, V ga) tomon harakat qilib, iste’molchi naflilik miqdorini oshiradi. Biroq, ayni ‘aytda xuddi shuncha miqdordagi naflilikka ega bo’lgan A tovardan voz kechadi. Qisqasi, V tovar qanchalik ko’’ bo’lsa, A tovar shunchalik oz bo’ladi, chunki A va V tovarlar o’rtasida teskari aloqa mavjud. O’zgaruvchilari o’rtasida teskari aloqa mavjud bo’lgan har qanday egri chiziq esa ‘asayib boruvchi ko’rinishda bo’ladi.
Agar iste’molchining A va V tovarlarning barcha to’’lamlari bo’yicha afzal ko’rishlarini egri chiziqlar orqali tasvirlansa, befarqlik kartasi hosil bo’ladi. Har bir befarqlik egri chizig’i kishi har biriga bir xilda qaraydigan tovarlar to’’lamini ifodalaydi. 12-chizmada befarqlik kartasining bir qismini aks ettiruvchi uchta befarqlik egri chizig’i tasvirlangan. I₃ befarqlik egri chizig’i ehtiyojlarni qondirilishining eng yuqori darajasini aks ettiradi.

V S V  A I3 I2 I1 0 A

12-chizma. Befarqlik kartasi.
Ehtiyojlarning har bir darajasiga ko’ra cheksiz befarqlik egri chizig’i mavjud bo’lishi mumkin. Biz sodda ko’rinishda faqat uchta egri chiziqni ifodaladik. Bu uch egri chiziq tovarlar to’’lamining ranjirovkasi (tartibini) ta’minlaydi. Ranjirlash to’’lamlarni afzallikning eng yuqori darajasidan eng kam tomonga yo’naltirilgan tartibda qo’yib chiqadi. Biroq, bu tartib bir to’’lamning boshqa biridan nechog’liq afzalligini ko’rsatib bera olmaydi.
Iste’molchi hatti-harakatini tushunishda iste’molchi byudjetining cheklanganligi muhim ahamiyat kasb etadi. Byudjet cheklanganligi iste’molchining muayyan ‘ul daromadlari mavjudligi sharoitida narxlarning muayyan darajasida u yoki bu turdagi tovarlarning ma’lum cheklangan miqdorini sotib olish imkoniyati orqali ifodalanadi. Iste’molchi byudjetining cheklanganligini grafikda ikki turdagi tovarni sotib olishning turli kombinastiyalarini ko’rsatuvchi byudjet chizig’i shaklida ham aks ettirish mumkin.
Iste’molchi byudjeti chizig’ining holatiga uning daromadlari va tovarlar narxining o’zgarishi ta’sir ko’rsatishi mumkin.
Misol uchun, iste’molchi daromadining muayyan miqdorida 20 birlik A tovar yoki 10 birlik V tovar sotib olish mumkin bo’lsin (13-chizma). Birdaniga sotib olinishi mumkin bo’lgan har ikkala tovarning turli kombinastiyalari G byudjet chizig’ida joylashadi. Agar iste’molchining daromadi 2 barvar oshsa, u holda uning byudjet chizig’i ham tegishli ravishda G₁ holatiga siljiydi. Aksincha, daromadning kamayishi, byudjet chizig’ining ham qisqarishiga va G₂ holatiga siljishiga olib keladi.

Boshqaruv qarorlarini qabul qilish - bu bitta harakat yo'nalishini tanlash, bir nechta mavjud variantlardan birini tanlash. Agar muqobil bo'lmasa, unda tanlov yo'q va shuning uchun ham yechim yo'q. Qabul qilingan boshqaruv qarorlari har doim kelajakka bashorat qilinadi, shuning uchun qaror qabul qilish paytida menejer ko'pincha voqealar qanday rivojlanishini, vaziyat qanday o'zgarishini aniq bila olmaydi. Boshqacha qilib aytganda, boshqaruv qarorini qabul qilishda noaniqlik va xavfning muhim elementi mavjud.
Rivojlanayotgan tarmoqlarda ko'p konsensus noaniqlik kutilmoqda; va inqirozdan keyin; yoki kadrlarni tez almashtirish davrida. Yechim kontekstida umumiy tajriba bilan kengroq kelishuvga erishish mumkin. "Konsensus noaniqligi har bir sohadagi omillar majmui bilan chegaralanadi."
Muallif ekologik noaniqlikning uch turiga etib kelgan, ular: atrof muhitda sezilgan noaniqlik; ta'sirning noaniqligi; va javoblarning noaniqligi. Unda aytilishicha, ko'pgina menejerlar noaniqlikni hal qilinadigan masala deb bilishmaydi va tashkiliy farqlar va strategik ko'rsatkichlar bilan bog'liq emas. Anderson, shuningdek, noaniqlikni operativlashtirishda ikki jihatni ko'rib chiqadi: turbulentlik va beqarorlik va noma'lumlikni oldindan aytib berish, uning miqyosining bir qismini ob'ektiv, me'yoriy noaniqlikka, ikkinchisini esa sezuvchanlik noaniqligiga, kelajakka bexabarlik va o'lchanadigan turbulentlikni aralashtirib yuboradi.
Uning ichida boshqaruv faoliyati Men rahbarlik qilaman, birinchi navbatda,nazariy mulohazalardan keyin turli manbalardan.
Xavf - bu mumkin bo'lgan yo'qotish xavfi, shuning uchun tavakkalchilik sharoitida qaror qabul qilish har bir harakat ko'plab shaxsiy natijalardan biriga olib keladigan sharoitda echim variantini tanlashni anglatadi.
Boyd va Fulk tashqi muhitning o'zgaruvchanligi va murakkabligiga, ayniqsa strategik qarorlarning ta'siri va o'zgaruvchanligini tahlil qilish qobiliyati to'g'risida etarli ma'lumotlarning mavjudligiga e'tibor qaratadilar. Mualliflar strategik noaniqlikni qo'shadilar, bu har bir sektor uchun noaniqlik sezgilarining o'zaro ta'sirining mahsuloti sifatida o'lchanadi, chunki tashkilot noaniqlikning har bir jihatini strategik tadqiqotlar chastotasida hisobga olmasligi kerak.

Ritsarga kuchli ta'sir ko'rsatadigan Sarasvati va Kota tadbirkorlar bilish muammolarini qanday hal qilishini tushunishga harakat qilishdi. Sarasvati va Kota ta'kidlashicha, bir biznesning boshqasidan ustun ishlashi, noaniqlik bilan shug'ullanadigan tadbirkorning xulq -atvorini anglash yoki amalga oshirishda, uning ishi uchun qulay ekologik vaziyatni yaratishda.

Tarixiy toifa sifatida xavf-bu inson tomonidan qabul qilinadigan xavf. Bu sodir bo'lishi yoki bo'lmasligi mumkin bo'lgan voqea. Agar shunday hodisa ro'y bersa, uchta natija bo'lishi mumkin (nafaqat iqtisodiy, balki iqtisodiy):
Salbiy (yo'qotish, zarar, yo'qotish);
Nol (o'zgarishsiz);
Ijobiy (foyda, foyda, foyda).
Braziliya tadqiqotida Millikanning noaniqlikni kiritish taklifi ishlab chiqarish muhitida chegaralangan ratsionallik o'lchovi sifatida moslashtirildi. Tadqiqotchi cheklangan ratsionallikni hamma narsani bilishning etishmasligini, muqobillarni tan olmaslikdan, tegishli ekzogen hodisalarning noaniqligidan va uning oqibatlarini hisoblash malakasining etishmasligidan kelib chiqadigan qoldiq toifa sifatida qaradi.
Ushbu tadqiqot uchun, tadqiqotning birinchi bosqichidan so'ng, Milliken, Saravashti va Kota ishlab chiqilgan dala tadqiqotlarining tasdiqlanish bosqichiga eng kuchli ta'sir ko'rsatadigan mualliflar bo'lishlari aniq bo'ldi. Tadqiqot ikki bosqichda olib borildi; noaniqlik va tavakkalchilik tushunchalarini, uning avvalgilarini va menejerlarning keyingi baholarini, shuningdek uning biznes faoliyatiga ta'sirini tushunishni o'rganishga qaratilgan birinchi, sifatli. Bu qadam takliflarni yaratish usullarini baholash va o'lchovlar ko'lamini tekshirish uchun muhim edi.