1. F. Sh. Toshmuhamedova, H. U. Aliyev, R. Z. Nizomov,, Umumiy farmakologiya va retseptura’’

Kлозапин (лепонекс, азалептин) – дибензодиазепин унуми. У дофаминнинг Д₄-рецепторларига, Д₂-рецепторларига ҳамда серотониннинг 5-НТ_2А-рецепторларига нисбатан юқори аффинитетлик намоён қилади. Шунингдек, у бош миядаги м-холинорецепторларнинг ва α₁-адренорецепторларнинг кучли блокатори ҳамдир. Кучли антипсихотик фаолликка эга. Ишлатилишининг бошланишида юқори седатив хосса намоён бўлади ва кейинчалик у ўтиб кетади. МИЙдан яхши сўрилади. Қондаги максимал концентрацияси 2 соатдан кейин юзага чиқади, t_1/2~12 соат. Ичак ва буйраклар орқали ажратилади. Бошқа препаратларга нисбатан жуда камдан-кам ҳолларда экстрапирамидал бузилишлар ва кечиккан дискинезия чақиради. Пролактик ҳосил бўли-шига таъсир этмайди. Ножўя таъсирлари: баъзан агранулоцитоз, шунингдек, гипотензия, бош оғриғи, бош айланиши, гиперсаливация, тана оғирлигининг ортиши, камдан-кам ҳолларда – клоник-тоник тортишишлар. Лейкопоэзга салбий таъсир кўрсатиши сабабли жуда кам ишлатилади. Бундан ташқари баҳоси жуда қиммат.
Рисперидон (рисполепт) – “атипик” антипсихотик воситалар гуруҳига кирувчи янги препарат бўлиб, кимёвий тузилиши бўйича бензизоксазол унумидир. Дофаминнинг Д₂-рецепторларини ва серотониннинг 5-НТ_2А-рецептор-ларини блоклайди. Кучли антипсихотик самарага эга. Кунига 1-2 марта қабул қилинади. кичик дозаларда экстрапирамидал бузилишлар чақирмайди, аммо катта дозаларда улар пайдо бўлиши мумкин. Бундан ташқари гипотония, уйқусизлик, диспептик бузилишлар ва аллергик реакциялар келиб чиқиши эҳтимоли мавжуд.
Резерпин – раувольфий ўсимлигининг алкалоиди бўлиб, антипсихотик самарага ҳам эга. Аммо ҳозирда ушбу мақсадда кам, бошқа нейролептикларни ишлатиб бўлмайдиган ҳолатлардагина қўлланилади. Шу билан бирга, у кучли симпатолитик восита сифатида ҳафақон касаллигида кенг қўллани-лади.
Нейролептиклар асосан

• 
  психозларда (алаҳлаш), руҳий касалликларда (айниқса кучли қўзға-лиш, алаҳлаш ва галлюцинациялар билан кечадиганларида);
  
• 
  дориларга нисбатан пайдо бўлган қарамликни даволашда;
  
• 
  қусишга қарши ва ҳиқичоқларда;
  
• 
  анестезиологияда (наркотик учун воситаларнинг, ухлатувчи ва наркотик анальгетикларнинг таъсирини кучайтиришда);
  

Нейролептикларни узоқ муддат давомида қўллаганда уларнинг кўпчи-лигига ўрганиб қолиш пайдо бўлиши мумкин.
Антипсихотик воситаларни жигар ва буйрак шикастланишларида, юрак-қон томир касалликларининг декомпенсация босқичида, МНСнинг органик касалликларида, қон яратилишининг бузилишларида қўллаш мумкин эмас.