|
Mavzu: Uskunalarni loyihalashtirish erganomika ekementlari va xavfsizlik belgilari
Reja:
1.Ergonomika elementlari va ish joyini tashkil qilish
2. Uskunalarni loyihalashtirish
3.Xavfsizlik belgilari
Ergonomika insonning ish jarayondagi harakatidir. Ergonomika ishlab chiqarish jarayonida ishchining charchamasdan, ish qobiliyati pasaymagan va sog'ligini yo'qotmagan maksimal ish unumdorligiga erishishda funksional imkoniyatlarni o'rganuvchi fandir.
Ergonomika - nazariy fan bo'lib, fiziologiya, psixologiya, antropometriya, mehnat gigiyenasi va insonning ish faoliyatini kompleks ravishda qamrab oladi.
Hozirgi paytda yangi texnologik jarayon, kichik korxonalar, yangi mashina va uskunalar albatta “mahsulot sifatiga” binoan bo'lishi zarur. Ergonomika ko’rsatkichlar belgilangan talablarga javob berishi kerak.
Ish joyda narsalami joylashtirish, ularning shakli, rangi va boshqa qator omillar noto'g'ri joylashtirilsa ishchini charchatadi. to'g'ri joylashtirilganda esa aksincha, ish unumdorligini oshiradi. Bunda ish joylarini tashkil qilish ham katta ahamiyat kashf etadi: asboblar to’qimalarining joylashtirilishi, rangi, mashinaning balandligi va boshqa ishlabchiqarish sharoitlari shular jumlasidandir. Bular shunday joylashtirilishi lozimki, ishchi ortiqcha harakatsiz. o'zini zo'riqtirmasdan ulardan osonlik bilan foydalansin. Ish joyning balandligi ham muhim ahamiyatga ega. Odatda u 1000-1600 mm oraliqda olingani maqsadga muvofiqdir. Bundan tashqari ko'zining imkoniyat doirasini ham hisobga olish kerak.
Gorizontal bo'yicha ko'rish burchaklari 180-ko'zining ish joyda oniy ko'rish burchagi. 300-ko'zning ish joyida samarali ko'rish burchagi, 1200- ko'zining bosh qimirlaimay turgandagi ko'rish burchagi, 2200-ko'zining boshni burgandagi ko'rish burchagi.
Vertikal bo'yicha yuqoriga ko'rish burchagi 55-600 ni, pastga ko'rish burchagi csa 70-750 ni tashkil qiladi. Bunda ham samarali ko'rish burchagi 30-400 ni tashkil qiladi.
To'qimachik korxonalarida (ayniqsa yigiruv va to'quv fabrikalarida) mashina va dastgohlarni boshqarish juda ko'p harakat qilishni taqozo qiladi. Masalan. ipni kalavalovchi smena davomida 10 km ga yaqin masofani yurib, 1800 marta uzilgan ipni ulash va bo'shagan g'allaklarni almashtirish uchun engashar ekan, kalavalovchining ishini yengillashlirish maqsadida korxonalarda ularga harakatlanuvchi o'rindiq qilib berilgan. U maxsus tepkini bosib, mashina bo'ylab o'ngga va chapga harakailanishi va o'rindiqda o'tirgan yerida uzilgan iplarni ulashi va boshqa operatsiyalarni bajarishi mumkin. Bu ularning ishini ancha yengillashliradi.
Ortish-tushirish ishlarida xavfsizlik tadbirlari.
Sanoat korxonalarida ortish-tushirish va ko'tarish-tashish ishlari texnologik jarayonning bir qismi hisoblanadi.
Bu ishlar sharoitni yengillashuvi va mehnat xavfsizligi yuklarini ortish, tushirish va tashish ishlarini keng ko'lamda mexanizatsiyalashtirishga bog'liq.
Yuklarni ortish-tushirish-taxlash va joylashlirish bilan bog'liq hamma ishlar, mehnat haqidagi qonunlar asoslarida "Ortish-tushirish ishlari xavfsizlikning umumiy lalablari" ga muvoliq belgilab qo'yilgan.
Ortish-tushirish ishlari ko'larish-tashish tizimlaridan foydalanib bajariladigan bo'lsa, korxona ma'muriyati ishlarining xavfsiz amalga oshirishga javobgar shaxsni ta’minlaydi. Bu shaxs yukni ortish, tushirish va tashish vositalari hamda uskunalaming turi tanlanishishni, shuningdek mexanizatsiyalash vositalaridan to'g'ri foydalanilishini kuzalib turishi lozim.
Ortish tushirish ishlari tajribali xodim rahbarligida olib boriladi. U xavfsizlik yo'llari va ishlab chiqarish sanitariyasi qoidalaridan imtihon topshirishi kerak. Yuk ko'tarish kranlaridan foydalanilganda esa bu imtihon Davtexkonnazorat agentligi tashkilotlari vakili ishtirokida o'tkazilishi zarur. Imtihondan o'tganlarga bu haqda maxsus guvohnoma beriladi.
Katta ish yurituvchi yuklar tushiriladigan maydonchani tayyorlaydi. Yuklarni ortish. tushirish hamda taxlash tartibi va usullarini aniqlaydi. ishlarni amalga oshirish texnologiyasi hamda xavfsizlik yo'llari talablarini bajarish yuzasidan yo'l-yo'riq beradi, ish o'rinlari soz holatdagi moslama mexanizm va kranlar bilan ta'minlaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
