1. Dj Xiksning daromad haqidagi ta’limoti mhtdagi daromad ko’rsatkichlari

---

17-MAVZU. MILLIY DAROMAD VA MILLIY HISOBLAR TIZIMIDAGI 

BOSHQA DAROMAD KO’RSATKICHLARI 

REJA: 

1. Dj Xiksning daromad haqidagi ta’limoti  

2. MHTdagi daromad ko’rsatkichlari  

3. Milliy daromadni taqsimlash, qayta taqsimlash va oxirgi foydalanish 

statistikasi  

 

1. Dj Xiksning daromad haqidagi ta’limoti 

Bozor  munosabatlari  amal  qilayotgan  iqtisodiyotda  daromad  kategoriyasi 

muhim  ahamiyatga  ega  bo’lib,  uni  ikki  miqyosda  ko’rib  chiqish  mumkin: 

makromiqyosa  va  mikromiqyosda.  Mikromiqyosdagi  daromadlar  xo’jalik 

yurituvchi  sub’ektlarning  iqtisodiy  jarayonlarda  qatnashishi  natijasida  olgan 

ixtiyoriy daromadlardan iborat bo’lib, ularning hisobi buxgalteriya hisobida to’liq 

aks ettiriladi. Makromiqyosdagi daromadlar buxgalteriya hisobidagi daromadlarga 

mos kelmaydi va ularni mikromiqyosdagi daromadlarni to’g’ridan-to’g’ri qo’shish 

orqali hosil qilib bo’lmaydi. 

MHT-93 da qo’llaniladigan daromad kontseptsiyasi ingliz olimi Jon Xiksning 

daromad  ta’rifiga  asoslanadi.  Uning  “Qiymt  va  kapital”  asarida  keltirilgan 

daromad  ta’rifining  asosiy  mohiyati  quyidagicha:  “Ma’lum  davr  boshida  mavjud 

bo’lgan  kapitalning  qiymatini  davr  ohirida  saqlab  qolgan  holda  iste’mol  uchun 

ishlatilishi  mumkin  bo’lgan  barcha  mablag’larning  maksimal  yig’indisi  –  shu 

davrda  hosil  bo’lgan  daromaddir”.  Ya’ni  aholining  qashshoqlashmasdan  yoki 

qarzg botmagan holda iste’moli va jamg’arishi uchun sarflanadigan mablag’lardir. 

Mazkur  kontseptsiyaga  asoslanib  quyidagi  xulosalar  chiqariladi:  har  qanday 

moddiy  aktivlarning  moliyaviy  aktivlarga  aylanishi,  molilyaviy  aktivlar  shaklini 

o’zgarishi,  aktivlar  qiymatining  inflyatsiya  natijasida  o’zgarishi  daromad  bo’lib 

hisoblanmaydi.