|
Verifikatsiya (lot. verus — haqiqiy va facio — bajaraman) — mantiqdagi tushuncha. Bunda fanning nazariy qoidalarini kuzatilayotgan obʼektlar, hissiy maʼlumotlar, eksperimentlarga taqqoslash yoʻli bilan ularni tekshirish, tajribaviy tasdiqlash tushuniladi. V. qoidasi mantitsiy pozitivizmning asosiy tushunchalaridan boʻlib, tajriba asosida bevosita tekshirib koʻrilmagan ilmiy dalillarning bilish ahamiyatini inkor etadi. Hoz. zamon mantiqqa oid uslubiy adabiyotlarda oddiy "verifikatsionizm"ga nisbatan keskin tanqidiy munosabat mavjud boʻlib, V.ga ilmiy bilim rivojlanishining murakkab. ziddiyatli jarayoni sifatida, bir-biri bilan kelishmaydigan nazariyalar va ularning tajribada olingan maʼlumotlari oʻrtasidagi oʻzaro munosabatlar natijasi sifatida qaralmoqda. Ishlash testi odatda tizim yoki quyi tizim ma'lum bir ish yuki ostida ta'sirchanlik va barqarorlik nuqtai nazaridan qanday ishlashini aniqlash uchun amalga oshiriladi. Shuningdek, u tizimning miqyosliligi, ishonchliligi va resurslardan foydalanish kabi boshqa sifat xususiyatlarini tekshirish, o'lchash, tasdiqlash yoki tekshirish uchun xizmat qilishi mumkin.
Yuklarni sinovdan o'tkazish birinchi navbatda tizim ma'lum bir yuk ostida ishlashni davom ettirishi mumkin bo'lgan sinovlar bilan bog'liq bo'lib, ular katta hajmdagi ma'lumotlar bo'ladimi yoki ko'pmi foydalanuvchilar. Bu odatda dasturiy ta'minot deb ataladi. Funktsional bo'lmagan faoliyat sifatida bajarilgan yukni sinovdan o'tkazish bilan bog'liq faoliyat ko'pincha deyiladi chidamlilik sinovlari. Ovozni sinovdan o'tkazish bu ba'zi bir komponentlar (masalan, fayl yoki ma'lumotlar bazasi) hajmini tubdan oshirganda ham dasturiy ta'minot funktsiyalarini sinash usuli. Stress sinovlari kutilmagan yoki kamdan-kam ish yuklari ostida ishonchliligini sinash usuli. Barqarorlikni sinash (ko'pincha yuk yoki chidamlilik testi deb ataladi) dasturning qabul qilinadigan davrda yoki undan yuqori darajada uzluksiz ishlashi mumkinligini tekshiradi.
Ishlashni sinovdan o'tkazishning aniq maqsadlari haqida ozgina kelishuv mavjud emas. Yuklarni sinovdan o'tkazish, ishlashni sinash, ovozni sinash, ko'pincha bir-birining o'rnida ishlatiladi.
Haqiqiy vaqtda dasturiy ta'minot tizimlar vaqtni qat'iy cheklashlariga ega. Vaqt cheklovlari bajarilganligini tekshirish uchun, real vaqt sinovi ishlatilgan.
130. Dasturiy injiniring qaysi fanlar va yo’nalishlar bilan bog’liq.
Tayanch iboralar:informatika,sxemotexnika,biznes reinjiniring
Dasturiy injiniring bu dasturiy mahsulotni ishlab chiqishning barcha qirralari bilan bog’liq muhandislik. Biz zamonaviy dunyoni dasturiy ta’minotsiz tasavvur qila olmaymiz. Milliy infrastrukturalar va utilitalar kompyuterga asoslangan tizimlar tomonidan nazorat qilinadi va ko’pgina elektrli mahsulotlar o’z ichiga kompyuter va nazorat dasturlarni oladi. Sanoatda ishlab chiqarish va tarqatish to’liq kompyuterlashtirilgan. Musiqa sanoati, kompyuter o’yinlari, film va televizorlarda dasturiy ta’minotdan
foydalanishadi. Shu sababli dasturiy injiniring milliy va xalqaro jamiyatlar funksionalligi uchun muhimdir. Dasturiy ta’minot tizimlari mavhum va nomoddiy bo’lib ular materiallarning xususiyatlari yoki fizik qonunlar bilan chegaralanmagan. Dasturiy ta’minotning potensialiga hech qanday tabiiy cheklanuvlar yo’q.
Dasturiy injinerlar dasturiy mahsulotni ishlab chiqish bilan shug’ullanadilar.
Ikki xil turdagi dasturiy mahsulotlar mavjud:
1. Umumiy mahsulotlar Bular autonom tizimlardir ya’ni ishlab chiqarish tashkiloti tomonidan ishlab chiqiladi va ochiq bozorda sotib ola biladigan mijozlarga sotiladi. Bu turdagi dasturiy mahsulotlarga shaxsiy kompyuterlar uchun dasturiy ta’minotlar masalan ma’lumot bazalari, matn tahrirlovchi, rasmlar chizish, loyihalarni boshqarish uskunalari kabi dasturlarni misol qilib olishimiz mumkin.
2. Buyurtma mahsulotlar Bular alohida mijozlar tomonidan buyurtma qilingan tizimlardir. Bu turdagi dasturiy mahsulotlarga elektronik qurilmalar uchun nazorat tizimlari, maxsus ish jarayonlariga yordam
berish uchun yozilgan tizimlarni misol qilib olishimiz mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
